INTERAKCJE LEKÓW Z ŻYWNOŚCIĄ – O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ!
Interakcje leków z żywnością to kwestia, o której pacjenci najczęściej nie są informowani przez lekarzy lub farmaceutów. O tym, że nie mogą jednocześnie połykać tabletek i przy tym spożywać pewnych produktów spożywczych lub popijać je niektórymi płynami, dowiadują się przypadkiem lub żyją w niewiedzy. I tak rodzi się błędne koło – szkodzi nam lek, szkodzi nam żywność, a ogólna skuteczność działania wynosi nieznaczny procent.
Trucizna zamknięta w pigułce
Pisząc o interakcjach leków z żywnością, nie mamy zamiaru ani propagować, ani pochwalać przyjmowania medykamentów.
Cały czas dużą wagę przywiązujemy do naturalnych metod leczenia – od zwykłego przeziębienia po poważne choroby przewlekłe, nowotwory oraz profilaktykę zdrowotną.
Lek od trucizny dzieli tylko dawka, a same tabletki i pigułki to toksyny, które naturalnie nie występują w środowisku – i nie jest to wcale tajemnicą!
Podczas ostatniej konferencji o bezpieczeństwie zdrowia seniorów zorganizowanej na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, kierownik uniwersyteckiej Kliniki Geriatrii prof. Barbara Bień powiedziała, że ludzie wciąż ślepo wierzą w to, że pigułka zapewni im „wspaniałe życie bez dolegliwości”.
Chociaż jednocześnie wiadomo, że każdy lek to trucizna, która ma działania niepożądane i może wchodzić w interakcje np. z innymi lekami.
Dodatkowo profesor zwróciła uwagę na to, aby krytycznie podchodzić do reklam leków oraz uważać przede wszystkim na suplementy diety, niesterydowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe sprzedawane bez recepty oraz leki uspokajające.
Warto zauważyć, że od wieków nic tak nie służyło człowiekowi, jak medycyna naturalna, która leczy człowieka kompleksowo.
Natomiast lekarstwa leczą objawy, a nie przyczyny choroby, nie traktują pacjenta holistycznie.
Nie polecamy zażywana leków, jednak smutne fakty są takie, że Polska zajmuje trzecie miejsce na świecie pod względem ilości przyjmowanych lekarstw.
Polacy najczęściej sięgają po tabletki przeciwbólowe i nasenne.
Zanim jednak większość z nas przekona się, że natura to najlepsze lekarstwo, a Big Pharma usilnie blokuje tzw. powrót do natury w obawie o swoje zyski, zanim nastąpi pełna otwartość ludzkiego umysłu na świeżą, aktualną wiedzę, pragniemy poinformować tych jeszcze nieprzekonanych do natury i sięgających codziennie po kolorowe pastylki o rzeczach, o których prawdopodobnie nie usłyszą lub rzadko słyszeli od lekarzy.
Zobaczcie, jak wyglądają interakcje leków z żywnością.
Zmniejszenie wchłaniania
Niektóre składniki pożywienia wchodząc w interakcje z lekami, mogą opóźnić procesy ich wchłaniania, a co za tym idzie zmniejszyć stężenie leku we krwi nawet o 50-70% i obniżyć skuteczność jego działania.
Oto przykłady leków i składników pokarmowych, które zmniejszają ich wchłanianie (zmniejszają skuteczność przyjmowanego środka):
- Antybiotyki – każdy posiłek (zwłaszcza z węglowodanami), wapń (mleko i produkty mleczne), soki cytrusowe.
- Fenytoina – lek działaniu przeciwdrgawkowym i przeciwarytmicznym – skrobia kukurydziana, kazeina (białko z mleka), olej kokosowy.
- Flufenazyna – lek przeciwpsychotyczny – garbniki (np. herbata, kawa).
- Glikozydy nasercowe – błonnik pokarmowy (płatki owsiane, chleb razowy, otręby).
- Inhibitory ACE – grupa leków stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, choroby niedokrwiennej serca, cukrzycowej chorobie nerek i nefropatii nadciśnieniowej oraz cukrzycy i zespołu metabolicznego – posiłek wysokotłuszczowy (mięso, twarde sery, jajka).
- Leki antydepresyjne – błonnik pokarmowy (otręby, płatki owsiane).
- Leki stosowane w schorzeniach kości (na osteoporozę) – pokarmy bogate w wapń (mleko, produkty mleczne).
- Metformina – lek przeciwcukrzycowy – każdy posiłek.
- Paracetamol – każdy posiłek (kiedy jest przyjmowany w trakcie lub zaraz po).
- Statyny – leki na cholesterol – posiłek wysokotłuszczowy.
- Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) – posiłki, które nie zawierają tłuszczu.
- Żelazo – tanina (np. herbata) oraz mleko i jego przetwory.
Zwiększenie wchłaniania
Niekiedy zaleca się przyjmowanie leku dopiero 1-2 godziny po posiłku ze względu na ich miejscowe drażniące działanie bądź np. lepszą rozpuszczalność w tłuszczach i w związku z tym lepszą wchłanialność z przewodu pokarmowego.
Zwiększenie i przyspieszenie wchłaniania leku powoduje wzrost jego stężenia we krwi, który może okazać się bardzo niebezpieczny dla organizmu.
Do tej grupy zalicza się przede wszystkim lekarstwa wchodzące w interakcje z tłuszczem pokarmowym:
- Leki na astmę (preparaty teofiliny) – skutek: tachykardia, hipotonia, zaburzenia rytmu serca.
- Leki przeciw grzybicy – skutek: bóle głowy, kaszel, zmiany skórne.
- Leki przeciwpasożytnicze – skutek: suchość śluzówek, bezsenność.
- Leki psychotropowe (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne) – skutek: zaburzenia świadomości i snu, napady drgawek.
- Leki beta-adrenolityczne (stosowane w chorobie niedokrwiennej serca i nadciśnienia tętniczego) – skutek: nadciśnienie, bradykardia, blok p-komorowy.
Zaburzenia metabolizmu leków
Niektóre składniki żywności mogą wpływać na metabolizm leków w organizmie (spowalniać lub przyspieszać).
O przypadku zwolnienia metabolizmu mówimy wtedy, gdy obydwa składniki (lek i żywność) metabolizowane są w wątrobie przy współudziale tych samych enzymów, np. cytochromu P-450.
Zwolniony metabolizm leku powoduje wzrost jego stężenia we krwi nawet dwunastokrotnie, co grozi takimi powikłaniami jak np. komorowe zaburzenia rytmu serca, biegunka, senność, bóle głowy, zaburzenia ostrości widzenia.
Dlatego też podczas przyjmowania leków przeciwhistaminowych, obniżających cholesterol, blokerach kanału wapniowego (leki na nadciśnienie, choroby sercowo-naczyniowe, migreny), przeciwmiażdżycowych, na układ krzepnięcia, uspokajających, przeciwlękowych, przeciwdepresyjnych i nasennych należy wystrzegać się owoców i soków cytrusowych, które zawierają flawonoidy i furanokumaryny, zwalniające metabolizm tych lekarstw.
Należą do nich grejpfruty, pomelo, owoc sweetie, gorzka i słodka pomarańcza oraz limonka.
Trzeba zachować co najmniej 4-godzinny odstęp pomiędzy spożyciem takiego owocu lub wypiciem soku a zażyciem tabletki.
Z kolei kwestia przyspieszenia metabolizowania i wydalania leku, a co za tym idzie zmniejszenia jego skuteczności nawet o 50% dotyczy zwłaszcza lekarstw na astmę.
Nie wolno przyjmować ich w trakcie posiłku, w którym obecne będzie smażone lub grillowane mięso.
Inne interakcje
Przyjmowanie lekarstw i ich kontakt z żywnością to nie tylko zmniejszenie lub zwiększenie wchłaniania oraz zmiany w metabolizmie.
Zobaczcie, jakich jeszcze połączeń należy się wystrzegać lub jak niektóre leki wpływają na wchłanianie składników odżywczych:
- Lekarstwa na gruźlicę, depresję, zakażenia bakteryjne żołądka i jelit + produkty zawierające tyraminę (ryby solone, wędzone, marynowane, bób, sery dojrzewające (cheddar); soja (sosy), drożdże, salami, wątroba wołowa i drobiowa, konserwy mięsne, wina (Vermouth, Chianti), czekolada, awokado, przejrzałe banany, awokado, figi. W interakcji z taką żywnością mogą prowadzić do wzrostu ciśnienia, tachykardii, a nawet śmierci.
- Leki na nadciśnienie (inhibitory ACE) + sól – wzrost stężenia potasu we krwi (osłabienie mięśni, senność, zatrzymanie czynności serca).
- Leki moczopędne (np. Furosemid) + lukrecja – nasilenie wydalania potasu przez nerki (osłabienie, skurcze, bóle mięśni, zaburzenia rytmu serca).
- Leki z kwasem acetylosalicynowym (np. Aspiryna, Polopiryna) lub aminofenazol (Pabialgina) + kofeina (kawa, Coca-Cola, napoje energetyczne) – wzrost działania przeciwbólowego leków.
- Leki na astmę + kofeina – objawy przedawkowania (ból głowy, niepokój, tachykardia, zaburzenia snu).
- Leki z kofeiną (np. Etopiryna) + kofeina – bóle głowy, bezsenność, zaburzenia rytmu serca, nadpobudliwość.
- Leki przeciwzakrzepowe + dieta bogata w witaminę K (np. olej sojowy, brokuł, kalafior, karczochy, groch, sałata, fasola) – zakrzepica, udar mózgu, zator tętnic płucnych.
- Leki nasercowe + dziurawiec złocisty – niewydolność krążenia.
- Hormonalne leki antykoncepcyjne + dziurawić złocisty – nieregularne krwawienia, nieskuteczna antykoncepcja.
- Paracetamol + czosnek – ryzyko uszkodzenia wątroby.
- Paracetamol + alkohol – ryzyko żółtaczki.
- Salicylany (w niesteroidowych lekach przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych) + imbir lekarski – ryzyko wystąpienia krwawienia.
- Aspiryna, heparyna, leki przeciwzakrzepowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne + miłorząb japoński – spontaniczne krwawienia.
- Leki na alergię + alkohol – senność, bóle i zawroty głowy, skurcze mięśni.
- Leki przeciwzakrzepowe + alkohol – ryzyko krwotoku.
- Leki przeciwzakrzepowe + żeń-szeń – zmniejszenie działania leku.
- Insulina i doustne leki przeciwcukrzycowe + kozieradka – działanie hipoglikemizujące.
- Leki przeciwpadaczkowe – zmniejszają wchłanianie wit. B6, B9, D, K.
- Leki antykoncepcyjne – zmniejszają wchłanianie wit. B6 i B9.
- Statyny – zmniejszają wchłanianie wit.A, B12, D, K, wapnia, żelaza oraz cynku.
- Leki moczopędne – zwiększają wydalanie z organizmu potasu, wapnia i magnezu.
- Kortykosteroidy – zwiększają wydalanie z organizmu potasu, wapnia i cynku.
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne – usuwają z organizmu żelazo.
Jak widać samo przyjmowanie lekarstw to nie tylko łyknięcie pigułki i oczekiwanie na cud.
To także nie tylko działania niepożądane, ale i interakcje leków z żywnością mogą wiele namieszać w organizmie człowieka.
*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.
