STRES – SYGNAŁY WYCZERPANIA NERWOWEGO
W dzisiejszych czasach stres stał się nieodłącznym elementem życia większości ludzi. Często nawet nie staramy się mu zaradzić, ponieważ uważamy ten stan za powszechny i nieunikniony. Tymczasem długo utrzymujący się stres sieje spustoszenie w naszych ciałach. Ignorowanie sygnałów, jakie wysyła zestresowany organizm, prowadzi do fizycznego i psychicznego załamania, a nawet śmierci.
Dlaczego się stresujemy?
Stres jest naturalną reakcją organizmu, która sama w sobie nie stanowi zagrożenia dla życia.
Wręcz przeciwnie, jest dowodem na prawidłowe funkcjonowanie procesów biologicznych i sprzyja naszemu przetrwaniu.
Stres informuje bowiem o zagrożeniu i mobilizuje organizm do podjęcia kroków, mających na celu wydostanie się z niekomfortowej sytuacji.
W pewnych okolicznościach stres zwraca się jednak przeciwko nam i działa na naszą szkodę.
Współczesny człowiek musi stawić czoła o wiele bardziej złożonym i skomplikowanym czynnikom stresowym.
Stresory te często przekraczają nasze możliwości poradzenia sobie z nimi.
Długotrwałe pozostawanie w niechcianej sytuacji i niemożność wydostania się z niej, prowadzą do stresu chronicznego, a następnie do wyczerpania.
Zanim to jednak nastąpi, organizm przechodzi przez kolejne fazy radzenia sobie ze stresem, o których informuje nas za pośrednictwem różnych objawów.
- Faza alarmowa
Faza ta obejmuje mobilizację organizmu na skutek pierwszego kontaktu ze stresującym bodźcem.
Aby umożliwić sobie szybką ucieczkę i skuteczną obronę, nasze ciało zapoczątkowuje szereg reakcji biologicznych: rozszerzenie naczyń krwionośnych, podwyższenie ciśnienia krwi czy wzrost temperatury.
Faza ta pozwala na skuteczną konfrontację z konkretnymi i realnymi zagrożeniami, np. na odskoczenie od jadącego w naszym kierunku auta.
W przypadku złożonych sytuacji, zwykle okazuje się niewystarczająca.
- Faza adaptacji (odporności)
Gdy nasz organizm nie poradził sobie ze stresorem w fazie alarmowej, przechodzi on do fazy adaptacji.
Wykorzystuje zatem swoje zasoby, by unieszkodliwić bodziec stresujący.
W tym celu może podjąć “atak”, czyli usunąć przyczynę stresu lub też zastosować ucieczkę od stresora.
Jeśli zarówno atak, jak i ucieczka są niemożliwe, istnieją również inne, bardziej zaawansowane metody radzenia sobie ze stresem.
Jedną z nich jest zmiana interpretacji stresującego zdarzenia oraz, co za tym idzie, zmiana emocjonalnego stosunku do niego.
W ten sposób stresujący bodziec zostaje zneutralizowany, a organizm wraca do równowagi.
- Faza wyczerpania
Wyczerpanie nerwowe następuje w momencie, gdy bodziec stresujący wciąż działa, a siły obronne i rezerwy organizmu załamują się.
Faza ta jest naturalną konsekwencją zbyt długiego przebywania w stanie podwyższonego napięcia i mobilizacji.
Choć stresor jest nadal obecny w naszym życiu, nie mamy już energii, by mu przeciwdziałać.
Prowadzi to do osłabienia odporności organizmu, a w konsekwencji – do chorób psychosomatycznych, zaburzeń psychicznych, uzależnień, a nawet śmierci.
Po czym poznać fazę wyczerpania?
Pojawienie się chorób – tych fizycznych, jak i psychicznych, to ostateczny rezultat chronicznego stresu towarzyszącego fazie wyczerpania.
Skrajne zmęczenie organizmu jest jednak sygnalizowane dużo wcześniej.
Oto najpowszechniejsze symptomy przeciążenia naszego ciała i psychiki:
- ból i zmęczenie
- zawroty głowy
- zaburzenia widzenia
- zaburzenie rytmu snu i czuwania (płytki sen, trudności z zasypianiem, jak i porannym wstawaniem)
- rozdrażnienie, zmienność nastroju w ciągu dnia, agresywność
- kłopoty z pamięcią i koncentracją
- utrata libido
- nawracające infekcje
- spadek samooceny i wiary w siebie
- poczucie osamotnienia
- stany depresyjne
Współczesny świat nie tylko generuje stres, ale często również uniemożliwia nam skuteczne poradzenie sobie z nim.
Aby sprostać narzucanym wymaganiom i zawrotnemu tempu życia, ignorujemy lub tłumimy sygnały wyczerpania wysyłane przez nasz organizm.
Pojawienie się opisanych tu objawów to ostatni dzwonek, by zapewnić sobie odpoczynek, skorzystać z pomocy oraz dokonać koniecznych zmian w swoim życiu.
Skuteczna pomoc psychologiczna kliknij TUTAJ
*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.
