Pozostałości neolitycznej świątyni sprzed niemal 7 tys. lat odkryto w Nowym Objezierzu pod Chojną w województwie zachodniopomorskim. Odnaleziony obiekt typu „rondel” należy do najbardziej złożonej konstrukcji tego typu znanej z obszaru Polski.

Tajemnicze kręgi w zbożu

We wrześniu 2017 roku na polu w miejscowości Nowe Objezierze pod Cedynią (woj zachodniopomorskie) rozpoczęto prace archeologiczne, mające na celu zbadanie tajemniczych kręgów w zbożu.

Owe kręgi odkrył przypadkowo i sfotografował z lotu ptaka paralotniarz, a na zdjęciach satelitarnych ujrzał je historyk-pasjonat Marcin Dziewanowski.

Archeolodzy rozpoczęli badania od analizy ziemi georadarem.

Wybrany kawałek ziemi ogrodzono i następnie centymetr po centymetrze zdejmowano łopatami kolejne warstwy ziemi.

Już pierwsze ustalenia naukowców donosiły, że nie są to „zwykłe” kręgi w zbożu, a raczej pozostałości neolitycznej konstrukcji typu „rondel”.

Pozostałości neolitycznej świątyni

Archeolodzy ustalili, że kręgi złożone są z koncentrycznych rowów, które były pierwszymi w dziejach świątyniami.

Świątynia w Nowym Objezierzu wybudowana była w najwyższym punkcie w okolicy, prawdopodobnie po to, żeby była widoczna z daleka.

Składała się z czterech rowów, średnicy ok. 120 metrów.

Jej centralna część była osłonięta przez trzy koncentryczne palisady.

Do wnętrza świątyni prowadziły trzy bramy, których lokalizacja związana była z przesileniem jesienno-zimowym.

Wewnątrz rowów odnaleziono fragmenty bardzo dobrych jakościowo, zdobionych nakłuciami naczyń ceramicznych, węgiel drzewny oraz fragmenty bydlęcych kości.

Zdaniem naukowców były one symbolicznymi darami podczas odprawiania różnych obrzędów.

Tajemniczy rondel

Przeznaczenie budowli typu rondel nie jest do końca wytłumaczalne.

Archeolodzy uważają, że z jednej strony mogły one spełniać funkcję świątyni, miejsca kultu związanego z równonocą lub pamięcią przodków, a z drugiej mogły być forum rozstrzygania sporów i spotkań lokalnych społeczności lub miejscem, gdzie zawierano małżeństwa.

Podobne konstrukcje (ok. 130) znajdują się w całej Europie, głównie w Austrii.

W Polsce do tej pory odkryto trzy takie struktury: pod Biskupinem, w Bodzowie oraz pod Oławą.

Wszystkie wzniesiono ok. 4800-4600 lat p.n.e. i wszystkie przestały funkcjonować po zaledwie 200 latach, ok. 4600-4550 r. p.n.e.

Jednak odkrycie neolitycznej świątyni na Pomorzu Zachodnim były bardzo dużym zaskoczeniem dla archeologów, ponieważ jest to pierwszy tego typu obiekt aż tak wysunięty na północ.

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.