Życie dawnych Słowian – pomyślałeś kiedyś, jak niewiele wiesz o życiu swoich przodków, podczas gdy o Rzymianach, Egipcjanach, Grekach możesz powiedzieć całkiem dużo? Warto nadrobić tę wiedzę, ponieważ dzieje i codzienność dawnych mieszkańców terytorium Polski (naszych przodków), może być równie interesujące. Przekonaj się sam.

Warunki mieszkalne Słowian

Pierwszą rzeczą, o jakiej należy wspomnieć są warunki mieszkaniowe Słowian.

Nie byli oni dzikimi ludźmi chowającymi się w jaskiniach, lecz budowali osady, składające się z licznych domów.

Najpopularniejszym budulcem było drewno, którego z uwagi na lasy porastające ich terytorium było pod dostatkiem.

Kamienne budowle pojawiały się bardzo rzadko i dopiero w późniejszych wiekach, kiedy transport kamienia stał się łatwiejszy.

Poza osadami składającymi się z ciasno przylegających do siebie domostw, znane były również pół lepianki, czyli samodzielne domostwa budowane na podobnej zasadzie.

Były budowane na planie kwadratu i miały maksymalnie 3-4 metry kwadratowe, co pozwalało na zmieszczenie się w niej niewielkiej rodziny.

Zapasy, bydło, przedmioty codziennego użytku chowano często w osobnych pół lepiankach.

Dopiero z czasem, rozpoczęto budowę chat, z dwoma lub więcej pomieszczeniami. Jeden drugi model zabudowy był kryty strzechą.

Wyposażenie mieszkania Słowian

W niewielkiej izbie słowiańskiej lub w dwupokojowym pomieszczeniu musiało znaleźć się odpowiednie wyposażenie do stosowania każdego dnia.

Nie zawsze było w izbie łóżko (to znajdowało się w zamożnych domach), natomiast koniecznością był stół i ława do siedzenia.

Jeśli w domu były dzieci, zwłaszcza małe, wykonywano dla nich kołyskę.

Dzięki badaniom archeologicznym wiadomo, że Słowianie nie posiadali szaf, lecz cenne przedmioty, jak również żywność przechowywali w drewnianych skrzyniach.

Czasami były one zdobione, zwłaszcza w przypadku majętniejszych osób.

Sprzęty gospodarstwa domowego leżały zazwyczaj na wierzchu, zawsze pod ręką.

Poza misami, łyżkami (nie korzystano jeszcze wówczas z widelców), do dyspozycji gospodarzy były wiadra, krosno, żarna, a wystrój uzupełniał strój wojownika.

Między VI a IX wiekiem niemal każdy mężczyzna był jednocześnie wojownikiem i musiał posiadać odpowiedni sprzęt.

Może się wydawać, że mieszkania słowiańskie były nieduże i smutne, jednak nie jest to prawdą.

W czasie ważnych uroczystości, świat, narodzin dzieci, ślubów sprzęty domowe przykrywano tkaninami, często ciekawie tkanymi lub uzyskanymi w czasie wymiany z kupcami z południa.

Posiłki Słowian

W historii każdej kultury jednym z najciekawszych aspektów jest jedzenie.

Pomimo, że Słowianie udawali się na polowania (lasy były bogate w zwierzynę) oraz łowili ryby, podstawą ich pożywienia były produkty mleczne i zbożowe.

Codziennie posilali się m.in. bryję, czyli potrawę z rozgotowanej kaszy z różnorodnymi dodatkami, mięsnymi bądź roślinnymi; jak również polewkę z dodatkami.

Za dodatki mogły służyć kawałki mięsa zwierząt dzikich albo hodowlanych bądź rośliny zbierane w lesie albo uprawiane obok chaty.

Wrzucano do posiłków m.in. szczaw, jarmuż, cebulę o właściwościach leczniczych.

Często raczono się kapustą kiszoną z dodatkiem ziół lub leśnego chrzanu.

Pomimo dostępu do rzek i jezior to nie woda, jak dzisiaj, była podstawowym napojem.

Słowianie codziennie raczyli się piwem, a gdy wypadały święta, słodkimi miodami.

Codziennie o poranku osoby posiadające bydło piły mleko, które szczególnie często podawano dzieciom, z dodatkami lub z kawałkami chleba jako poranny posiłek.

Hodowla przydomowa Słowian

Wraz z karczowaniem lasów pod pola i pastwiska  oraz przejściem do całkowicie osiadłego stylu życia, Słowianie zaczęli hodować zwierzęta.

Na początku mieszkały one w dodatkowych pół lepiankach, następnie stawiano dla nich zagrody.

Codziennej opieki w gospodarstwie wymagało przede wszystkim bydło, cenne nie tylko z uwagi na mięso, ale także mleko.

Poza krowami hodowano także kozy, świnie, owce, konie, jednak one były wykorzystywane przede wszystkim jako zwierzęta pociągowe oraz środek transportu w razie konieczności przebycia dużej odległości.

Z drobnych zwierząt najczęściej pojawiały się kury, gęsi, którymi mogły zajmować się nawet dzieci.

Uprawy Słowian

Same zwierzęta nie spełniłby wszystkich wymogów żywieniowych, zwłaszcza, że nie każde gospodarstwo miało ich tyle samo.

U jednych było kilka krów lub owiec oraz drób, u innych jedna krowa stanowiła cenne źródło nabiału dla całej rodziny.

W związku z tym konieczne było uprawianie ziemi.

Słowianie radzili sobie z oraniem, wysiewem i zbieraniem plonów przy pomocy stosunkowo prostych narzędzi: motyk z rogów dzikich zwierząt, motyk z drewna, drewnianych radeł.

Do głównych roślin, które Słowianie otaczali opieką należały: jęczmień, pszenica, proso, groch, bób, rzepak.

Rzemiosło wśród Słowian

Zarówno wyposażenie domu, jak również uprawy nie byłyby możliwe gdyby nie rozwijające się rzemiosło.

Nie było jeszcze wysoko rozwinięte, ale ułatwiało codzienne prace, chociażby poprzez wytwarzanie narzędzi do uprawy pól i ogródków.

Było to możliwe dzięki prowizorycznym kuźniom i kowalom, lecz na tym nie kończyło się słowiańskie rzemiosło.

Kobiety zajmowały się tkactwem, wyplatały len, szyły ubrania zarówno z utkanych przez siebie tkanin, jak i skór dostarczanych dzięki polowaniom.

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

Książka: „Mitologia Słowian”

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.