E-papierosy miały być zdrowszym odpowiednikiem tradycyjnych papierosów. Jednak okazuje się, że również i one są niebezpieczne, gdyż mogą powodować różne problemy zdrowotne. Nawet powstała już nowa jednostka chorobowa – EVALI. Jest to ostre uszkodzenie płuc, które wynika ze stosowania e-papierosów.

Rośnie liczba polskich nastolatków, palących e-papierosy

Według GIS zgodnie z danymi z 2019 roku systematycznie spada liczba osób, które palą tradycyjne papierosy, ale za to rośnie liczba osób palących e-papierosy, a przeważnie wśród młodych ludzi i to nawet w wieku szkolnym.

Liczba polskich nastolatków, którzy próbowali e-papierosów, od 2011 roku wzrosła już sześciokrotnie.

Z kolei 30% uczniów w wieku od 15 do 19 lat zaczęło regularnie palić e-papierosy, a 60% uczniów próbowało je przynajmniej raz w swoim życiu.

Czy palenie e-papierosów jest zdrowe?

E-papieros, czyli elektroniczny inhalator nikotyny (EIN), to urządzenie, które ma charakter inhalacyjny i zasilane jest akumulatorem.

W papierosach elektronicznych dochodzi do podgrzewania niewielkiej ilości płynu inhalacyjnego (e-liquid) do temperatury około 200 – 300 stopni Celsjusza.

W ten sposób tworzy się aerozol, który jest imitacją dymu wytwarzanego przez tradycyjnego papierosa, a następnie jest on wdychany przez daną osobę.

W większości tych płynów inhalacyjnych można znaleźć: glikol propylenowy, glicerynę, nikotynę, a także substancje smakowo-zapachowe, a do tego mogą występować w nich substancje konserwujące, a także regulujące lepkość.

Można również kupić e-liquidy, które w ogóle nie zawierają nikotyny.

Jeśli chodzi o to, czy papierosy elektroniczne są zdrowe, to powszechna opinia głosi, że miały one być zdrowym zamiennikiem tradycyjnych papierosów.

Młodzi ludzie uważają, że stosowanie papierosów elektronicznych jest mniej szkodliwe, ale nie potwierdzają tego badania.

Jak się okazuje, e-papierosy uzależniają tak samo jak te tradycyjne, a do tego powodują zatrucia płynem do e-papierosów u dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych.

Jedyną zaletą papierosów elektronicznych jest to, że nie zawierają substancji smolistych, które znajdują się w tradycyjnych papierosach, które są niebezpieczne dla zdrowia.

Poza tym papierosy elektroniczne zaczęły być wykorzystywane do inhalacji substancji psychoaktywnych, np. mefedronu, kokainy, metamfetaminy oraz fentanylu.

Do tego cały czas nie jest jeszcze do końca zbadane, jaka jest toksyczność takiego palenia.

E-papierosy i choroba EVALI

Główny Inspektor Sanitarny od 2020 roku wprowadził obowiązkowe monitorowanie powikłań po papierosach elektronicznych, co wynikało z zaleceń Komisji Europejskiej.

Na przykład w Stanach Zjednoczonych od kwietnia 2019 roku, w wyniku stosowania e-papierosów, odnotowana 2807 osób, które zmagały się z EVALI, a poza tym z tego powodu zmarło tam 68 osób – są to dane z 18 lutego 2020 roku.

W Polsce również pojawiły się przypadki nastolatków, u których stwierdzono niewydolność oddechową, która dotyczyła tzw. wapowania, a także zostały odnotowane przypadki śmiertelne, które wynikały z zażywania fentanylu, znajdującego się w papierosach elektronicznych.

Jakie są objawy EVALI?

Objawy zespołu EVALI są podobne do objawów, które występują przy innych chorobach układu oddechowego, np. przy zapaleniu płuc czy nawet wirusa grypy sezonowej.

Wśród najważniejszych objawów wymienia się:

• duszność;
• kaszel;
• odczuwanie bólu w klatce piersiowej;
• gorączkę;
• dreszcze;
• biegunkę, nudności, a także wymioty;
• tachykardię, czyli szybkie bicie serca;
• szybki oraz płytki oddech.

U niektórych osób konieczna może okazać się hospitalizacja.

Czasami także przy uszkodzeniu płuc, które wynika z choroby EVALI, może być potrzebny przeszczep.

Natomiast osoby, u których e-papierosy spowodowały zwłóknienie płuc, tak naprawdę nigdy nie odzyskają w pełni zdrowia.

Czasami również z powodu niewydolności oddechowej dochodzi do śmierci danej osoby.

Dowiedziono, że za uszkodzenia płuc, które związane są z używaniem papierosów elektronicznych, odpowiedzialny jest octan witaminy E (octan tokoferolu).

Powszechnie jest stosowany jako suplement albo na skórę i wtedy zazwyczaj nie powoduje żadnych działań niepożądanych.

Jednak badania potwierdzają, że wdychanie tego octanu może mieć niekorzystne działanie na płuca.

Poza tym nie ma jeszcze wystarczających dowodów, aby można było wykluczyć także takie działanie innych substancji.

Skutki stosowania e-papierosów

Nikotyna, która jest wdychana podczas wapowania, jest substancją bardzo uzależniającą i do tego może mieć wpływ na rozwijający się mózg, czyli będzie szkodzić nastolatkom oraz młodym dorosłym.

Na przykład może mieć wpływ na zaburzenia koncentracji i uwagi, a także na słabsze wyniki w nauce.

Do tego w oparach e-papierosów znajdują się również takie substancje, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo zachorowania na raka.

Natomiast rozgrzewanie liquidu do wysokiej temperatury przyczynia się do uwolnienia metali ciężkich, a przeważnie niklu i chromu, a ich wdychanie może powodować następujące problemy:

• duszność,
• świszczący oddech,
• bóle brzucha,
• wymioty,
• perforacje oraz owrzodzenia przegrody nosowej,
• zapalenie oskrzeli,
• zapalenie płuc,
• astmę,
• raka płuc i inne.

Pierwszy przypadek bardzo ciężkiej choroby układu oddechowego, która wynikała z palenia papierosów elektronicznych, został odnotowany 1 sierpnia 2019 roku w Stanach Zjednoczonych.

W tym samym miesiącu przez amerykańskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób została określona jako EVALI.

Natomiast w listopadzie 2019 roku został jej nadany kod ICD10 J68.9, a to oznacza, że została sklasyfikowana jako choroba.

Z kolei w Polsce pierwszy przypadek uszkodzenia płuc związany z paleniem e-papierosów został odnotowany w 2019 roku, a potem w styczniu 2020 roku pojawiły się kolejne przypadki niewydolności oddechowej, co było związane z tzw. wapowaniem.

⇒ Czytaj także: OPARY Z E-PAPIEROSA MOGĄ WYWOŁAĆ ZAPALENIE JELIT