Kurwa – obecnie najbardziej uniwersalny wulgaryzm w języku polskim. Słowo to uznawane jest za najpopularniejsze polskie przekleństwo, które zdaniem użytkowników może wyrazić więcej niż tysiąc słów. Ale skąd wziął się wulgaryzm, który tak mocno wrósł w nasz język? Co oznacza? Czas na poznanie jego etymologii i znaczenia.

Słowiańskie korzenie

Słowo kurwa wbrew powszechnemu przekonaniu nie wywodzi się do łacińskiego curva (czyli krzywa), lecz ma korzenie prasłowiańskie.

Pochodzi od rzeczownika kury, którego forma w dopełniaczu brzmiała kurъve i który oznaczał kobietę lekkich obyczajów, aczkolwiek prawdopodobnie pierwotne znaczenie dotyczyło kury, kokoszki, której nazwę zaczerpnięto od koguta, którego nazywano kurem.

Niemniej jednak z biegiem czasu nabrało ono wtórnego znaczenia i w językach słowiańskich oznaczało kobietę rozpustną, nieprzestrzegającą zasad zachowania seksualnego.

Popularny wulgaryzm funkcjonował także jako obelżywie w języku staropolskim.

Pierwszy dokument z zapisanym słowem kurwa pochodzi z 1415 roku, później pojawiało się często w aktach sądowych, w których rozstrzygano sens bójki zapoczątkowanej po nazwaniu kogoś tym wulgaryzmem, np. zapis z 1428 roku: Csom uczyniła Katarzynie, to za jej początkiem, kiedy mi rzekła: kurwo.

Kobieta lekkich obyczajów

Od XVI wieku w słowiańskiej tradycji na dobre zakorzeniło się używanie tegoż przekleństwa w opowieściach o kobietach lekkich obyczajów.

O rozwiązłych seksualnie i cwanych kobietach pisał Biernat z Lublina: Ta iż chytra kurwa była, która młodzieńce łowiła.

Z biegiem czasu słowo to w tym kontekście ewoluowało i zmieniało swoje formy.

Pojawiały się zgrubienia (kurwiszcze, kurwiszon) i zdrobnienia (kurwiczka, kurwię, kurwiątko).

Kurwiszczem nazywano zamężną kobietę, która prowadziła seksualne życie pozamałżeńskie, a kurwiszonem doświadczoną, starszą prostytutkę.

Kurwa jako kobieta lekkich obyczajów mogła być też domowa lub wirudna (powiedzmy wyspecjalizowana w swym fachu).

Pogańskie bóstwo

Samo słowo kurwa jest skrótem od wyrażenia kurwa mać, któremu przypisuje się pierwotne znaczenie od zniekształconego Urva-Mat’ lub Khurva-Mati, czyli imienia pogańskiego bóstwa, a konkretnie jednego z imion Bogini-Matki powszechnie czczonej w okresie od neolitu do I w n.e. na terenach wschodniej Europy i w południowej Azji.

Pierwszy człon – Urva – prawdopodobnie nie jest imieniem, a raczej przydomkiem lub tytułem, który pochodzi od praindoeropejskiego prefiksu ur- (prastary, wielki, doskonały).

Tak więc imię to znaczyłoby w wolnym przekładzie prastara.

Człon Mat’ odnosi się do matki (polskie: mać, matka).

Wynika więc z tego, że Urva-Mat’ może oznaczać pramatka, matka wszystkiego.

Wiele znaczeń

Najpopularniejszy wulgaryzm w języku polskim ma wiele znaczeń.

Mówi się, że wyraża on więcej niż tysiąc słów i jest wręcz ultrauniwersalny.

Niektórzy traktują go jako przecinek w zdaniu, przerywnik, inni używają go do wyładowania emocji strachu, gniewu, podkreślenia podziwu, zdziwienia, zniecierpliwienia, rozczarowania, zdenerwowania, ale także i radości.

Współcześnie słowem kurwa nazywane są prostytutki, zdradzające mężczyznę kobiety, osoby, co do których mamy negatywny stosunek lub które próbują za wszelką cenę osiągnąć dla siebie korzyści.

Popularną obelgą nazywani są również policjanci, mężczyźni uprawiający seks dla pieniędzy oraz homoseksualni więźniowie.

Przykładów użycia tego uniwersalnego przekleństwa jest wiele i jak widać od wieków, jego popularność nie słabnie.

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie