Nerwica natręctw to zaburzenie, które może naprawdę przytrafić się każdemu. Obsesyjne myśli i ciągłe powtarzanie tych samych czynności to podstawowe objawy tego zaburzenia. Może to być kilkukrotne mycie rąk czy też sprawdzanie po dwadzieścia razy, czy zamknęliśmy drzwi na klucz, gdy wychodzimy do pracy. To uciążliwe zaburzenie, które utrudnia normalne funkcjonowanie, i nie pozwala o sobie zapomnieć, ponieważ na każdym kroku myślimy, czy zamknęliśmy drzwi, czy dobrze umyliśmy ręce, a czy może ktoś nas znowu dotknął i konieczne będzie wzięcie kolejnego prysznica tego dnia.

Czym jest nerwica natręctw i jakie są jej przyczyny?

Nerwica natręctw to inaczej zaburzenie obsesyjno – kompulsywne, a jego charakterystyczną cechą jest występowanie nawracających natrętnych myśli, czyli są to obsesje i/lub czynności, a są to kompulsje.

Zarówno trudno oprzeć się natrętnym myślom, jak i czynnościom, ponieważ, gdy próbujemy się od nich powstrzymać, to narasta lęk, niepokój oraz napięcie.

Przyjmuje się, że przyczynami nerwicy natręctw są konflikty psychologiczne, a także trudne sytuacje i problemy, których pacjent nie potrafi rozwiązać.

Zaburzenia nerwicowe przejawiają się w sferze postrzegania, przeżywania, zachowania oraz myślenia.

Na treść natręctw bardzo duży wpływ mają czynniki kulturowe, takie jak: obawa przed utratą pracy, lęk o stan zdrowia, lęk o własne życie i życie najbliższych, czynniki związane z zagadnieniami seksualnymi, religijnymi i moralnymi, lęk przed możliwością zakażenia lub zabrudzenia się, czyli natręctwo mycia rąk.

Objawy nerwicy natręctw

Pacjent, który cierpi na nerwicę natręctw, będzie odczuwał silny przymus wewnętrzny, który będzie nakazywał mu wykonywać daną czynność, a jeżeli jej nie wykona, to odczuwa lęk i niepokój.

Osoby z tym zaburzeniem mają natrętne myśli, wyobrażenia, które mają zazwyczaj irracjonalną treść i w stereotypowy sposób powtarzają określone czynności wbrew własnej woli.

Na poziomie intelektualnym pacjent zdaje sobie sprawę, że wykonywanie tych czynności jest bezsensowne, a poprzez to są niepożądane i dlatego zaczynają w nim wywoływać napięcie oraz niepokój.

Obsesje, czyli natrętne myśli mają nasilony oraz intensywny charakter, a dla osoby z tym zaburzeniem są przykre, wstydliwe i niechciane.

Takie obsesje pojawiają się u pacjenta wbrew jego woli i budzą u niego sprzeciw, to i tak uznaje je za jako swoje własne myśli.

Obsesje te można podzielić na kilka różnych kategorii.

Do pierwszej z nich zalicza się natrętną niepewność, która dotyczy wykonywania takich prozaicznych rzeczy, np. ciągle powracająca niepewność, czy drzwi zostały dobrze zamknięte, czy światło zostało wyłączone.

Kolejne obsesje dotyczą natrętnych i niechcianych myśli, które mają bluźnierczy, obsceniczny albo wulgarny charakter i bardzo często nasilają się w nieodpowiednim miejscu, np. w kościele.

Inny problem może dotyczyć natrętnych impulsów, czyli takich nasilonych i nieodpartych myśli, aby zacząć krzyczeć, a nawet zrobić jakąś kompromitującą rzecz.

Jednak tutaj ważne jest to, że impulsy te nie są przez pacjenta realizowane, ale pojawia się nasilony lęk, że zaraz może dojść do ich realizacji i z całych sił próbuje się temu zapobiec.

Pojawiają się jeszcze luminacje, a jest to ciągłe, wielogodzinne i takie trudne do przerwania przeżywanie jednego tematu lub jakiejś myśli, gdzie nie można podjąć decyzji.

Są jeszcze osoby, które odczuwają obsesyjny lęk przed brudem oraz zabrudzeniem siebie, a także innych osób.

Niektórzy odczuwają również taką obsesyjną konieczność utrzymywania perfekcyjnego porządku czy segregowania rzeczy w jakimś określonym układzie.

Jeśli chodzi o kompulsje, czyli natrętne czynności, to pacjent przeżywa je, jako bezsensowne, są one według niego nieuniknione i bardzo trudno jest się im sprzeciwić.

Te kompulsje również mogą mieć różną postać, np. natrętne sprawdzanie, czy drzwi zostały dobrze zamknięte, co będzie odpowiedzią na natrętną niepewność.

Może to także  być nawracające mycie rąk lub układanie czegoś, co jest związane z niepewnością, czy czynności te zostały dobrze wykonane i to zgodnie z narzuconymi sobie etapami postępowania.

Niektórzy też obsesyjnie poprawiają, porządkują lub układają, co jest związane z obsesyjnym dążeniem do porządku albo określonego układu przedmiotów.

Jest też wykonywanie złożonych czynności, które będą przypominały jakieś rytuały, które pacjent musi wykonać, aby zapobiec napięciu lub groźbie katastrofalnych, ale i tak nieprawdopodobnych skutków.

Niektórzy też odczuwają przymusowe zbieranie oraz gromadzenie przedmiotów.

Poza tym nerwicy natręctw mogą również towarzyszyć inne objawy, takie jak: objawy zaburzeń lękowych, np. lęk napadowy albo uogólniony.

Mogą także pojawić się objawy depresji.

Jeśli jest to długo nieleczona lub oporna w leczeniu nerwica natręctw, to może ona utrudniać lub upośledzać codzienne funkcjonowanie w domu, szkole, pracy czy na uczelni.

W związku z tym może dojść do obniżenia nastroju, zaniżenia samooceny, rozwoju poczucia bezradności, a w ostateczności do rozwoju depresji.

Kolejny problem to depersonalizacja oraz derealizacja, ponieważ czasami lęk i napięcie, które towarzyszy natręctwom albo próbie przeciwstawiania się, im są bardzo duże, a to może spowodować okresowe poczucie odrealnienia pacjenta.

Na przykład może mieć on wrażenie, że otaczające go przedmioty są nierzeczywiste lub sztuczne.

U niektórych pojawiają się tiki, czyli mimowolne, nawracające ruchy, np. mruganie oczami albo zjawiska głosowe, np. chrząkanie, co jest odczuwane również, jako coś, czemu jest się trudno oprzeć.

Mogą również wystąpić takie fobie, jak: ajchmofobia – lęk przed ostrymi przedmiotami, myzofobia – nasilony lęk przed brudem oraz bakcylofobia – lęk przed zarazkami.

Diagnoza nerwicy natręctw i jej leczenie

Jeśli zauważymy u siebie niepokojące objawy, to warto zgłosić się do lekarza psychiatry.

Stawia on swoją diagnozę na podstawie dokładnego wywiadu z pacjentem, a także na badaniu stanu psychicznego pacjenta, które polega na obserwacji, zadawaniu pytań oraz rozmowie.

Leczenie tego zaburzenia to proces długotrwały, ale też złożony.

Tutaj ważne znaczenie ma czas oraz cierpliwość, ponieważ obsesje oraz kompulsje bardzo często powoli reagują na zastosowaną terapię.

W leczeniu nerwicy natręctw stosuje się leki, psychoterapię oraz techniki wspomagające.

Jeśli u danej osoby występują łagodne objawy, to można ją leczyć za pomocą psychoterapii lub farmakoterapii.

Natomiast, gdy jest duże nasilenie objawów, to konieczne może być zastosowanie obydwu tych metod.

Takie podstawowe leki, które wykorzystuje się w farmakoterapii przy nerwicy natręctw, są to zazwyczaj leki przeciwdepresyjne, czyli selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, np. sertralina, a także lek trójpierścieniowy.

Farmakoterapia może trwać od wielu miesięcy do wielu lat.

Czasami, gdy próbuje się odstawić leki, dochodzi do nawrotu lub nasilenia natręctw.

Czas trwania leczenia ustala się indywidualnie z każdym pacjentem.

Skuteczna pomoc psychologiczna kliknij  TUTAJ

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.