Jest niedoceniany, a przecież odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Odpowiada za prawidłową pracę układu nerwowego i tarczycy. Jego niedobory mogą wpływać m.in. na zaburzenia rozwoju umysłowego dzieci i młodzieży. Jod – bo o nim mowa jest pierwiastkiem, którego niedobory występują u prawie 90% Polaków.

Jod w ludzkim ciele

Jod jest przede wszystkim odpowiedzialny za prawidłową pracę tarczycy.

Jego ilości w organizmie człowieka są śladowe, bo osiągają wartość 0,025 g, z czego prawie 60% tej wartości mieści się właśnie w tarczycy.

Taka kumulacja jodu w tarczycy umożliwia jej prawidłową pracę oraz produkcję hormonów: tyroksyny i trójjodotyroniny, które odpowiadają za większość zachodzących w naszym organizmie procesów.

Hormony, w skład których wchodzi jod, odpowiadają m.in. za regulację procesów spalania, rozmnażania się komórek, przemiany materii, pozyskiwania energii, prawidłową pracę układu mięśniowego, nerwowego i krwionośnego oraz za prawidłowy wzrost i rozwój intelektualny u dzieci.

Jod wspomaga także leczenie chorób tarczycy, rozkład białek i tłuszczów, utrzymanie w dobrej kondycji skóry, włosów i paznokci oraz nasila popęd płciowy.

Istnieją też doniesienia, że jod jest sprzymierzeńcem zatrzymania rozwoju raka oraz zmniejszania dolegliwości bólowych przy torbielach piersi.

Szkodliwe niedobory jodu

Poważnym skutkiem wynikającym z niedoboru jodu jest powstawanie tzw. wola endemicznego, czyli przerostu gruczołu tarczycy, co wiązane jest z niedoczynnością tego gruczołu.

Wole jest o tyle groźne, że może naciskać na sąsiadujące narządy, np. tchawicę i utrudniać oddychanie.

Poza tym niedoczynność tarczycy zagraża szczególnie dzieciom i ciężarnym kobietom, u których może prowadzić nawet do poronienia lub upośledzenia umysłowego płodu.

Badania dowodzą, że nawet niewielki niedobór jodu w życiu płodowym i niemowlęcym może powodować zaburzenia rozwoju zdolności poznawczej dziecka, zahamowanie wzrostu, opóźnienia w rozwoju umysłowym oraz płciowym, a także głuchotę.

Do typowych objawów niedoboru jodu w organizmie zalicza się:
• brak energii,
• apatię,
• ciągłe uczucie znużenia i senności,
• obniżoną zdolność koncentracji,
• powolność umysłową,
• obniżoną odporność na stres,
• osłabienie popędu płciowego,

• ciągłe uczucie zimna,
• problemy z płodnością i zaburzenia cyklów miesięcznych u kobiet,
• problemy wypadającymi i suchymi włosami,
• suchość skóry,
• problemy z łamiącymi się paznokciami,
• przybieranie na wadze pomimo stosowania diety,
• drżenia kończyn,
• wysoki poziom cholesterolu we krwi.

Normy spożycia

Z racji tego, że jod wpływa korzystnie zarówno na naszą kondycję psychiczną, fizyczną, jak i na urodę, warto zadbać o dostarczanie odpowiedniej wartości tegoż pierwiastka do naszego organizmu.

Dobowe dawki zapotrzebowania na jod, choć znikome (waha się od 40 do 300 mikrogramów), mogą wiele zmienić w naszym życiu i zdrowiu.

Ich ilość zależy głównie od wieku i stanu fizjologicznego danej osoby.

I tak dzienne zapotrzebowanie na jod wyrażone w mikrogramach (µg) plasują się następująco:
• noworodki i niemowlęta do 6. miesiąca życia – 40 µg;
• niemowlęta od 7. miesiąca do 1. roku życia – 50 µg;
• dzieci od 1. do 3. roku życia – 70 µg;
• dzieci od 4. do 6. roku życia – 90 µg;
• dzieci od 7. do 9. roku życia – 120 µg;
• dzieci i nastolatkowie od 10. do 15. roku życia – 150 µg;
• młodzież od 16 lat i dorośli – 160 µg;
• osoby starsze – 120 µg;
• kobiety w ciąży – 200-300 µg;
• kobiety karmiące – 200-250 µg.

Jodowa profilaktyka

Dzienne zapotrzebowanie na jod powinno być zaspokajane w codziennej diecie.

Wszelkie suplementy diety i apteczne preparaty powinny być ostatecznością.

Przyjęto, że w Europie największa ilość naturalnie występującego jodu znajduje się w powietrzu u wybrzeży Morza Bałtyckiego (w pasie do 300 metrów od linii brzegowej).

Z racji tego, że w Polsce tylko nieliczni jej mieszkańcy mogą liczyć na stały dostęp do „najodowanego” powietrza, praktykowana jest profilaktyka jodowa, polegająca na sprzedaży soli jodowanej.

Niestety podczas obróbki cieplnej, zawarty w soli jod naturalnie się ulatnia.

Dlatego też warto spożywać produkty, które zawierają znaczne ilości jodu.

Należą do nich przede wszystkim ryby i owoce morza.

Przykładowo 100 gram: dorsza zawiera 110 µg jodu, mintaja – 103 µg, śledzia – 30 µg, łososia – 44 µg, wędzonej makreli – 40 µg, sardynki w oleju – 25 µg.

Ponadto dobrym źródłem jodu są (wartość w 100 gramach produktu):
• woda jodowana – 100 µg;
• mleko 2% – 7,5 µg;
• wino białe półwytrawne – 35 µg;
• sałata – 237 µg;
• liście rzepy – 196 µg;
• kalarepa – 49 µg;
• kukurydza – 66 µg;
• rzepa – 87 µg;

• pomidor – 31 µg;
• pomarańcza – 24 µg;
• jabłko – 19 µg;
• ser edamski – 30 µg;
• ser gouda – 35 µg;
• jaja kurze – 20 µg;
• orzechy laskowe – 17 µg;
• brokuły – 15 µg;
• chrupkie pieczywo – 14 µg.

Medyczne sprawdzenie ilości jodu w organizmie i ocena prawidłowego funkcjonowanie tarczycy wymaga wykonania badań krwi w kierunku oznaczenia stężenia hormonów TSH, fT3 i fT4 oraz określenia obecności przeciwciał anty-TPO.

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

P.S. Informacje przedstawione w artykule nie są pisane przez lekarza. Mają charakter informacyjny i nie stanowią fachowej porady medycznej. Wszelkie rady, które są na mojej stronie, stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.