NIETOLERANCJA LAKTOZY CZY ALERGIA NA MLEKO? – JAKA JEST RÓŻNICA?

Nietolerancja laktozy i alergia na mleko to dwie często mylone ze sobą zaburzenia. Chociaż ich nazw powszechnie używa się zamiennie, dla lekarzy i dietetyków są to dwie różne przypadłości. Wielu cierpiących po spożyciu mleka często myli nietolerancję laktozy z alergią na mleko, ponieważ objawy są bardzo podobne. Jednak nietolerancja to nie to samo co alergia. Jak je odróżnić?

Mleczna dieta

Mleko w misce z płatkami zbożowymi na śniadanie, ser na kanapce lub śmietana w zupie – mleko i produkty mleczne stanowią znaczną część naszego codziennego wyżywienia.

Nie bez powodu – dostarczają cenne białko, tłuszcze, minerały i witaminy.

Szacuje się, że mleko zwierzęce jest spożywane systematycznie zaledwie od 8000 lat temu.

Dzisiaj mleko stało się podstawowym pożywieniem, szczególnie w północnej i środkowej Europie.

Jednak nie wszystkie produkty mleczne pochodzenia zwierzęcego są równie dobrze tolerowane.

Nawet co piąty obywatel europejskiego kraju cierpi na nietolerancję laktozy.

nietolerancja-laktozy.jpg
foto.shutterstock.com

Wielu chorujących często myli nietolerancję laktozy z alergią na mleko, ponieważ objawy są bardzo podobne.

Jednak nietolerancja laktozy to nie to samo, co alergia na mleko.

Podczas gdy alergia na mleko powoduje odpowiedź immunologiczną na nadwrażliwość na jedno lub więcej białek mleka, nietolerancja laktozy jest spowodowana niedoborem lub utratą aktywności enzymu zwanego laktazą.

Nietolerancja laktozy zazwyczaj pojawia się w wieku dorosłym i zwykle utrzymuje się przez całe życie.

W wielu przypadkach alergia na mleko jest tymczasowym problemem, zwykle pojawiającym się u małych dzieci, która znika u większości z nich w wieku około trzech lat.

W przypadku alergii na mleko, oprócz objawów nietolerancji laktozy (szczególnie problemów żołądkowo-jelitowych), występują również dolegliwości skórne i ze strony dróg oddechowych.

Co to jest nietolerancja laktozy?

Laktoza to cukier, który znajduje się głównie w mleku i produktach mlecznych.

Zwykle laktoza w jelicie cienkim jest trawiona przez enzym zwany laktazą.

Laktaza jest wytwarzana przez tak zwane komórki błony śluzowej, szczególnie w górnej części jelita cienkiego jelicie cienkim, a jej produkcja jest obfita zwłaszcza w dzieciństwie.

W wieku dorosłym produkcja ta jest zmniejszona.

Laktaza jest odpowiedzialna za podział laktozy podwójnego cukru na jej składniki, glukozę i galaktozę.

Bez tego podziału cukier nie jest wchłaniany przez ścianę jelita i powoduje różnorodne zaburzenia, które mogą wystąpić od pół godziny do kilku godzin po spożyciu, np.:

  • wzdęcia;
  • uczucie pełności w żołądku;
  • bulgotanie lub przelewanie się w brzuchu;
  • ból brzucha;
  • nudności;
  • wymioty;
  • biegunka.

Nietolerancja laktozy jest często zależna od dawki spożytego nabiału – niewielka ilość mleka lub pokarmów zawierających mało laktozy (np. dojrzały ser) niekoniecznie powoduje objawy.

Reakcje są bardzo subiektywne, w zależności od tego, jak duży jest niedobór laktazy.

bez-laktozy.jpg
foto.shutterstock.com

Warto wiedzieć, że laktoza występuje nie tylko w produktach mlecznych, ale także w różnych produktach piekarniczych, kiełbasach, a także w różnych lekach.

Dlatego w przypadku nietolerancji laktozy należy uważnie czytać etykiety i ulotki dla pacjenta.

Nietolerancja pierwotna i wtórna

Niedobór laktazy może mieć charakter wrodzony, chociaż ten jest spotykany niezwykle rzadko lub rozwojowy, który pojawia się u wcześniaków urodzonych przed 34 tyg. ciąży i przemija wraz z dorastaniem dziecka.

Jednak najczęstsze postaci problemów z trawieniem laktozy mają charakter pierwotnego lub wtórnego niedoboru laktazy.

W pierwszym przypadku mówimy o zaburzeniu, które dotyczy przede wszystkim dorosłych i nie występuje u dzieci przed 4 rokiem życia.

Z kolei wtórna nietolerancja laktozy może wystąpić nagle, np. po chorobie wirusowej (np. biegunce rotawirusowej), operacjach jelit, infekcjach jelita cienkiego, leczeniu antybiotykami, chemioterapii lub radioterapii.

Co to jest alergia na mleko?

Alergia na białka mleka jest natomiast odbiegającą od normy odpowiedzią immunologiczną spowodowaną kontaktem organizmu z alergenem.

Układ odpornościowy wytwarza przeciwciała w odpowiedzi na białko roślinne lub zwierzęce (alergen), które normalnie jest nieszkodliwe dla ludzi.

W przypadku alergii na mleko, limfocyty Th2 pacjentów alergicznych wytwarzają przede wszystkim przeciwciała (IgE) specyficzne dla jednego z głównych białek serwatkowych mleka zwierzęcego – beta-laktoglobuliny.

alergia-mleko.jpg
foto.shutterstock.com

Odpowiedź immunologiczna obejmuje szereg objawów wywołanych uwalnianiem histaminy, zarówno w jelitach (biegunka, nudności, ból brzucha, wzdęcia), jak i na skórze oraz w jamie ustnej (wysypka, obrzęk, podrażnienie, swędzenie, kaszel, niewydolność oddechowa).

Objawy te pojawiają się natychmiast po spożyciu i mogą być również wywołane przez bardzo małe dawki mleka i produktów mlecznych.

Zapamiętaj!

Alergia na mleko jest również błędnie nazywana „alergią na mleko krowie”, chociaż mleko innych zwierząt również może powodować alergię.

Co ważne, objawom nietolerancji laktozy można zapobiegać, spożywając produkty bez laktozy.

Natomiast spożywanie takich produktów nie ma żadnego wpływu na objawy alergii na białka mleka, bo laktoza nie jest białkiem, lecz cukrem.

⇒ Czytaj także: MLECZNY MIT I ROŚLINNE ŹRÓDŁA WAPNIA

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

P.S. Informacje przedstawione w artykule nie są pisane przez lekarza. Nie są one fachową opinią, ani poradą medyczną. Nie mogą zastąpić opinii i wiedzy pracownika służby zdrowia, np. lekarza. Wszelkie rady, które są na mojej stronie stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.