CZY WŁAŚCICIEL POJAZDU MA PRAWO ODMÓWIĆ WSKAZANIA SPRAWCY WYKROCZENIA?

Czy właściciel pojazdu ma prawo odmówić wskazania sprawcy wykroczenia? Sytuacja jest częsta i bardzo prosta – pożyczasz swój samochód komuś, niezależnie komu (siostrze, bratu, żonie, mężowi, synowi, córce, sąsiadowi, koledze itd.), a on lub ona zostają „złapani” na fotoradar. Jakość zdjęcia niestety uniemożliwia identyfikację kierującego pojazdem i wówczas Inspekcja Transportu Drogowego wzywa cię jako właściciela pojazdu do wskazania, kto nim kierował w chwili, którą uwiecznił radar. Czy masz prawo odmówić?

Rejestrowanie wykroczeń drogowych

Fotoradary ustawione przy drodze, na której obowiązuje ograniczenie prędkości, rejestrują wszystkie pojazdy, które na tym odcinku poruszają się powyżej dopuszczalnej prędkości.

W ten oto sposób Inspekcja Transportu Drogowego otrzymuje zdjęcie, na którym widoczny jest numer rejestracyjny pojazdu (łatwo więc dotrzeć do jego właściciela) oraz czasami twarz kierowcy.

fotoradar.jpg
foto.shutterstock.com

Właśnie „czasami”, ponieważ wielokrotnie jakość zdjęcia z różnych przyczyn pozostawia wiele do życzenia i nie zawsze umożliwia poprawne wskazanie kierującego pojazdem.

Wówczas ITD wzywa właściciela pojazdu do wskazania, kto nim kierował w chwili zarejestrowania wykroczenia drogowego.

W myśl przepisów właściciel pojazdu ma obowiązek poinformować policję lub inne organy, komu udostępnił swój pojazd w określonym czasie.

Art. 78 ustawy Prawo o ruchu drogowym:

Ust. 4. Właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec.

Ust. 5.  W przypadku, gdy właścicielem lub posiadaczem pojazdu jest:

     1) osoba prawna,

    2) jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną,        

     3)    jednostka samorządu terytorialnego,

     4)    spółka kapitałowa w organizacji, 

     5)   podmiot w stanie likwidacji,

     6)    przedsiębiorca niebędący osobą fizyczną,

     7)    zagraniczna jednostka organizacyjna.

Do udzielenia informacji, o której mowa w ust. 4, obowiązana jest osoba wyznaczona przez organ uprawniony do reprezentowania tego podmiotu na zewnątrz, a w przypadku niewyznaczenia takiej osoby – osoby wchodzące w skład tego organu zgodnie z żądaniem organu, o którym mowa w ust. 4, oraz sposobem reprezentacji podmiotu.

Tyle w teorii, a jak to wygląda w praktyce?

NIE będę donosicielem!

System niby jasno wskazuje, że ten, kto odmówi wskazania sprawcy wykroczenia, podlega karze grzywny.

Jednak wielu właścicielom pojazdów, którzy takie wezwanie otrzymali, nie podobało się to, że mają zostać donosicielami i nie zamierzali „łatać dziur” systemu oraz kosztem innych naprawiać niedoskonałości urządzeń.

Niektórzy najzwyczajniej w świecie powołują się na niepamięć i trudności z przypomnieniem sobie, komu właśnie w ten konkretny dzień pożyczali samochód.

mandat.jpg
foto.shutterstock.com

Poza tym powołują się na art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, który zapewnia każdemu obywatelowi prawo do obrony na każdym etapie postępowania.

W ramach tego prawa możemy odmówić składania wyjaśnień, by uniknąć oskarżania samego siebie.

Sprawy odmowy wskazania sprawcy wykroczenia często trafiają na wokandę sądu.

Do jednej z setek takich spraw, sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza 13 kwietnia 2018 r. odmówił wszczęcia postępowania karnego wobec kierowcy, który nie wskazał sprawcy wykroczenia, argumentując to właśnie konstytucyjnym prawem do obrony.

Zdaniem sądu właściciel pojazdu, wobec którego prowadzone jest postępowanie, może okazać się również jego kierowcą i sprawcą wykroczenia, a jak wspomniano wyżej, zgodnie z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP każdemu obywatelowi przysługuje prawo do obrony na każdym etapie postępowania i możliwość odmowy składania wyjaśnień, by uniknąć oskarżania samego siebie.

Wynika z tego, że działania zmierzające do ustalenia sprawcy, nie są prowadzone w sprawie, a przeciwko osobie, a to w sposób oczywisty uprawnia tę osobę do skorzystania z prawa do obrony i odmówienia wskazania sprawcy wykroczenia.

⇒ Czytaj także: POLICJA POZA PRAWEM – KIEROWCY ZMIERZĄ SIĘ Z KURIOZALNYMI PRZEPISAMI KONTROLI DROGOWYCH

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.