Choroba Buergera to zakrzepowo – zarostowo zapalenie obwodowych tętnic oraz żył. Jej objawy i skutki są identyczne z miażdżycą naczyń obwodowych kończyn dolnych. Jednak choroba ta w przeciwieństwie do miażdżycy pojawia się dużo wcześniej, bo już w młodym wieku i często podstępnie atakuje osoby palące papierosy.

W przebiegu tej choroby dochodzi do stopniowego zwężenia, a nawet całkowitego zamknięcia światła żył i tętnic.

To z kolei powoduje, że zajęte miejsca są niedokrwione, a w ciężkich przypadkach może się to zakończyć gangreną kończyn i może nawet dojść do ich amputacji.

Co to jest choroba Buergera?

Choroba ta to zapalenie naczyń o charakterze zakrzepowo – zarostowym.

Jest ona inną chorobą niż miażdżyca, ponieważ u przyczyn jej rozwoju znajdują się zmiany zapalno – rozrostowe śródbłonka wewnętrznego naczyń, a do tego dochodzi proces zapalno – zakrzepowy, który atakuje stopniowo również naczynia żylne poza tętnicami.

W wyniku takich zmian dochodzi do postępującego zwężenia światła naczyń, a konsekwencją tego jest utrudniony przepływ krwi i niedotlenienie tkanek.

Przeważnie pojawia się to u osób, które palą papierosy i częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Przyczyny i objawy

Niestety przyczyna tej choroby jest nieznana, ale są pewne czynniki, które zwiększają ryzyko jej powstawania, a są to czynniki genetyczne, zapalne, autoimmunologiczne, a także palenie papierosów, co jest określane, jako główna przyczyna choroby oraz mężczyźni, będący w młodym wieku.

Jednym z takich najbardziej charakterystycznych objawów tej choroby jest ból w miejscu, w którym krew krąży nieprawidłowo.

Zazwyczaj te objawy odczuwane są w kończynach dolnych.

Do tego chory może czuć uczucie zimna, ale też może pojawić się sinica.

Poza tym mogą pojawić się parestezje, czyli mrowienie, drętwienie oraz cierpnięcie kończyn, a także ból łydek i stóp, który nasila się podczas chodzenia.

Dolegliwości te mają charakter napadowy, a ponadto w zaawansowanych stadium choroby mogą pojawić się owrzodzenia, które zlokalizowane są bardzo często na palcach stóp i rąk, czyli w takich miejscach, w których wcześniej doszło do zranienia czy otarcia naskórka.

W świetle naczyń krwionośnych mogą powstawać zakrzepy, które mogą powodować zamknięcie światła tętnic i żył, ale też w konsekwencji doprowadzić do niedokrwienia kończyn.

Kolejnym objawem jest stopniowe blednięcie, zasinienie oraz zaczerwienienie dalszych części stóp i dłoni, co jest związane z ich ekspozycją na zimno.

Na palcach kończyn w ostateczności mogą powstawać obszary martwicy, co doprowadza też do zaawansowania zmian.

Jeśli choroba ta trwa kilka lat, to może doprowadzić do okresów zaostrzeń oraz remisji, którym towarzyszy zapalenie żył powierzchownych, a u niektórych osób chorych mogą się pojawić stany depresyjne, które wynikają z bardzo uciążliwych objawów.

Stadia choroby Buergera

W przebiegu tej choroby wyróżnia się zmiany makroskopowe i mikroskopowe.

Jeśli chodzi o te pierwsze zmiany, to zapalenie obejmuje ścianę naczyń tętniczych i żylnych.

Można tutaj zaobserwować odcinkowe niedrożności tętnic typu mięśniowego, które zostały wywołane zakrzepicą, która ulega procesowi rekanalizacji oraz włóknienia.

Zazwyczaj tutaj zmiany chorobowe dotyczą małych oraz średnich naczyń kończyn górnych i dolnych w odcinku dystalnym, ale też sporadycznie mogą zająć duże naczynia, a także inne łożyska naczyniowe, czyli nerkowe, trzewne, mózgowe i wieńcowe.

Natomiast w okresie mikroskopowym w początkowym stadium tego zakrzepowo – zarostowego zapalenia naczyń dochodzi do tego, że leukocyty, czyli białe krwinki będą naciekały ściany małych i średnich tętnic, a także żył.

W tym przypadku zostaje zachowana błona sprężysta wewnętrzna, a w świetle naczynia mogą powstawać zakrzepy.

Wraz z postępem choroby dochodzi do tego, że neutrofile, czyli granulocyty obojętnochłonne zostają zastąpione przez komórki jednojądrzaste, czyli limfocyty, a także fibroblasty oraz komórki olbrzymie.

Ponadto w późnych stadiach cechą charakterystyczną jest włóknienie okołonaczyniowe, tworzenie skrzepów oraz rekanalizacja.

Diagnoza choroby

Najważniejszym elementem diagnostyki jest bardzo dokładny wywiad lekarski z pacjentem, a także przeprowadzenie szeregu badań dodatkowych, ale też należy wziąć pod uwagę, czy osoba chora pali papierosy.

W diagnostyce choroby Buergera pomóc może badanie poziomu hemoglobiny tlenkowowęglowej we krwi, ponieważ jej duże stężenie świadczy o tym, że chory był narażony na długi czas na działanie dymu tytoniowego.

Kolejnym badaniem jest test Allena, który pozwala określić, czy choroba zaatakowała już tętnice kończyn górnych.

Wykonując to badanie, lekarz uciska tętnicę łokciową i promieniową z jednoczesnym uniesieniem do góry ręki pacjenta.

Kiedy dłoń zblednie, ucisk jest zwalniany, a potem lekarz ocenia czas powrotu prawidłowego krążenia.

Jeśli dłoń pozostanie blada ponad czternaście sekund, to oznacza, że u chorego w tym miejscu jest nieprawidłowe unaczynienie tętnicze.

Lekarz może też zlecić przeprowadzenie arteriografii, która pozwala ujawnić niedrożność naczyń i to nawet zanim pojawią się pierwsze objawy choroby.

Wykonuje się również pomiar ciśnienia krwi za pomocą USG oraz badanie histopatologiczne pobranego wycinka żyły.

Poza tym bardzo ważne jest różnicowanie choroby Buergera z innymi dolegliwościami, które mają podobne objawy, a jest to:

• miażdżyca;
• choroba układowa tkanki łącznej, np. SLE;
• choroba Raynauda, gdzie również pojawiają się zaburzenia naczynioruchowe;
• zespół uciskowy tętnic, np. zespół górnego otworu klatki piersiowej lub zespół mięśni pochyłych.

Leczenie choroby Buergera

Przede wszystkim pacjent z tą chorobą musi rzucić palenie papierosów.

Konieczne jest również stosowanie preparatów przeciwkrzepliwych oraz przeciwpłytkowych w postaci heparyny niefrakcjonowanej albo drobnocząsteczkowej, a także kwasu acetylosalicylowego, ale tez pod postacią prostanoidów i pentoksyfiliny.

Natomiast na owrzodzenia, które pojawiają się w chorobie Buergera, trzeba zastosować opatrunki nasączone solą fizjologiczną albo opatrunki hydrożelowe.

U niektórych osób chorych konieczne jest mechaniczne oddzielenie martwicy, a jeżeli pojawi się zakażenie w okolicy martwicy, to trzeba wdrożyć antybiotyki.

Ważne znaczenie w leczeniu choroby Buergera ma fizjoterapia, której celem jest poprawienie ukrwienia w chorych naczyniach krwionośnych, a także ponowne rozszerzenie naczyń oraz obniżenie wzmocnionego napięcia mięśni, jak i również złagodzenie dolegliwości ruchowych.

W tym celu wykonywane są masaże, lecznicze kąpiele i okłady.

Do tego osobom z tą chorobą zaleca się wykonywanie specjalnie opracowanego treningu Buergera.

Trening ten polega na naprzemiennym wykonywaniu ćwiczeń, które prowadzą kolejno do niedokrwienia, przekrwienia oraz relaksacji kończyn.

W tej metodzie wykorzystuje się siłę grawitacji, dzięki czemu naczynia krwionośne są opróżniane i napełniane.

Czy możliwe jest zapobiegnięcie chorobie Buergera?

W takim profilaktycznym postępowaniu w tej chorobie należy przede wszystkim rzucić palenie papierosów, ale też unikać zakładania nie tylko wilgotnego, ale też ciasnego i mało przewiewnego obuwia.

Do tego nie dopuszczać do nadmiernego oziębienia kończyn, a także unikać czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia miażdżycy.

Ponadto trzeba również unikać stresu oraz nadmiernego chodzenia i stania, co wiąże się z przemęczaniem kończyn, ale też należy zadbać o niskotłuszczową dietę.

Ewentualne powikłania

Jeśli choroba Buergera będzie nieleczona, to może to doprowadzić do pogłębienia się niedokrwienia tkanek, całkowitego zamknięcia światła naczyń oraz do silnego bólu.

W zaawansowanym stadium powstają rany na rękach i nogach, które trudno się goją.

W ostateczności choroba ta może zakończyć się gangreną, a jest to stan zagrażający życiu człowieka i konieczna jest amputacja dotkniętej przez nią części ciała.

⇒ Czytaj także: PAPIEROSOWA RULETKA, CZYLI PAPIEROSY I MUTACJE DNA

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

P.S. Informacje przedstawione w artykule nie są pisane przez lekarza. Mają charakter informacyjny i nie stanowią fachowej porady medycznej. Wszelkie rady, które są na mojej stronie, stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.