Hirsutyzm określany jest jako pojawianie się u kobiet włosów, które mają charakter końcowy, w lokalizacjach normalnych u mężczyzn. Nadmierne owłosienie jest stosunkowo częstym problemem, który dotyka 5-10% kobiet. Hirsutyzm jest to kosmetyczny problem, który negatywnie wpływa na psychikę, rozwój emocjonalny oraz samoocenę kobiety. Jakie mogą być przyczyny takiego stanu?

Hirsutyzm i jego przyczyny

Hirsutyzm to najczęściej objaw zaburzonego wydzielania androgenów.

Wynikać to może z wielu chorób endokrynologicznych.

Przyczyny nadmiernego owłosienia są różnorodne, dlatego też tylko dokładna diagnostyka umożliwia znalezienie przyczyny tej choroby i podjęcie właściwego leczenia.

Nadmierne owłosienie może być spowodowane takimi zaburzeniami jak:

• zespół policystycznych jajników;
• nowotwory jajnika wytwarzające androgeny;
• nieklasyczny wrodzony przerost nadnerczy;
• zespół Cushinga;
• nowotwory hormonalnie czynne nadnerczy;
• zespół HAIR-AN- hiperandrogenizm występujący z opornością na insulinę oraz rogowaceniem ciemnym;
• zaburzenia jatrogenne: powodują je steroidy anaboliczne, danazol, metoklopramid, metyldopa, fenotiazyna, progestageny pochodne 19-nortestosteronu, testosteron, diazoksyd, cyclosporyna, streptomycyna, fenytoina, kortykosteroidy;
• inne przyczyny: otyłość, niedoczynność tarczycy, hiperprolaktynemia, ciąża, akromegalia, jadłowstręt psychiczny, stres, zmiany w OUN, porfiria, obojnactwo rzekome męskie, mieszana dysgenezja gonad.

Ocena hirsutyzmu

U kobiet, u których istnieje podejrzenie hirsutyzmu, należy zdefiniować typ włosów – końcowy czy pierwotny oraz typ owłosienia (męski czy żeński).

Ocena nasilenia hirsutyzmu bazuje na skali, która została opracowana przez Ferrimana i Gallweya.

Akceptując dziewięć hormonalnych miejsc na skórze m.in. górna warga, podbródek, klatka piersiowa, broda, plecy i wyznaczając ich nasilenie od 0 (brak włosów końcowych) do 4 punktów podjęto decyzję, że hirsutyzm łagodny można zdiagnozować u kobiet, gdy otrzymały one 8 lub więcej punktów.

Hirsutyzm w stopniu umiarkowanym lub ciężkim diagnozowany jest, gdy kobieta uzyska powyżej 15 pkt. w skali Ferrimana i Gallweya

Współistniejące objawy przy nadmiernym owłosieniu, w zależności od podłoża hirsutyzmu, to: trądzik, łysienie typu męskiego, otyłość androidalna, zmiany w okolicy zewnętrznych narządów płciowych, zaburzenia miesiączkowania, insulinooporność, dyslipidemia, obniżenie głosu, nadciśnienie tętnicze oraz bezpłodność.

Nadmierne owłosienie i inne choroby

Najbardziej istotne znaczenie kliniczne w diagnozie hirsutyzmu ma zespół policystycznych jajników (PCOS) oraz choroba Cushinga.

Insulinooporność tkankowa i kompensacyjna hiperinsulinemia są ważnym kryterium diagnostycznym PCOS.

Insulina stymuluje jajnikową produkcję androgenów.

Policystyczne jajniki hipotetycznie mają większą wrażliwość na insulinę niż klasyczne tkanki docelowe dla tego hormonu, takie jak mięśnie czy tkanka tłuszczowa, które są insulinooporne.

Ponadto insulina hamuje wątrobową produkcję SHBG, czyli glikoproteiny wiążącej hormony płciowe i tym samym zwiększa pulę krążącego wolnego testosteronu.

Choroba spowodowana jest zwiększonym wydzielaniem kortykotropiny przez przysadkę lub tkanki ektopowe.

Źródłem występowania zespołu Cushinga jest pierwotne zaburzenie nadnerczowe, czyli guz nadnerczy wydzielający kortyzol i androgeny.

Inne występujące wtedy charakterystyczne objawy to np. przyrost masy ciała szczególnie na twarzy i tułowiu, rozstępy skórne, osłabienie fizyczne.

Hirsutyzm idiopatyczny

Hirsutyzm idiopatyczny to nadmierne owłosienie u kobiet, które regularnie miesiączkują, ich jajeczkowanie przebiega prawidłowo i posiadają odpowiednie stężenie androgenów we krwi.

Podstawą etiologii tej choroby jest stwierdzenie pierwotnej nadmiernej aktywności 5-α-reduktazy w skórze oraz zmian genetycznych dotyczących receptorów dla androgenów.

Aktywność 5-α-reduktazy stanowi kopleks działań dwóch izoenzymów (typu 1 i 2).

W tkankach docelowych następuje transformacja testosteronu do dihydrotestosteronu.

Rozpoznanie hirsutyzmu idiopatycznego można aktualnie sformułować na podstawie eliminacji zaburzeń owulacji, hiperandrogenizmu, a także innych nieprawidłowości, które przebiegają ze zwiększonym natężeniem androgenów.

Czy to się leczy?

Hirsutyzm uważany jest za poważny problem natury estetycznej i najczęściej zgłaszany jest dermatologom z przyczyn kosmetycznych.

Jednak walka z nadmiernym owłosieniem powinna przebiegać kompleksowo.

Należy nie tylko skupić się na mechanicznym usuwaniu nadmiernego owłosienia, ale i na farmakoterapii.

Niekiedy poprawę przynosi zastosowanie odpowiedniej diety (regularne posiłki, dieta bogata w magnez, chrom, witaminę C, E i B6, sięganie po produkty o niskim indeksie glikemicznym).

Jeżeli zaś stwierdzono przyczynę hirsutyzmu, dużą rolę odgrywa leczenie choroby podstawowej.

Na efekty terapii najczęściej trzeba czekać kilka miesięcy.

⇒ Czytaj także: HIPERTRICHOZA, CZYLI „SYNDROM WILKOŁAKA”

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

P.S. Informacje przedstawione w artykule nie są pisane przez lekarza. Mają charakter informacyjny i nie stanowią fachowej porady medycznej. Wszelkie rady, które są na mojej stronie, stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.