Yartsa Gunbu – grzyb czy owad? To pytanie z pewnością zadaje sobie wiele osób, które widzi to dziwne znalezisko po raz pierwszy. Wyrasta na zboczach Tybetu, Nepalu, w Butanie oraz w północnych częściach Indii. Yartsa Gunbu w wolnym tłumaczeniu z tybetańskiego oznacza „latem roślina – zimą owad”.

Niełatwe znalezisko

Poszukiwania tego gąsienicowego grzyba, nie należą do najprostszych zadań.

Mieszkańcy rejonów, w których można je znaleźć, spędzają całe dnie na górskich zboczach, na kolanach w poszukiwaniu niewielkich, wystających z ziemi śladów drogocennych grzybów.

Gdy je dostrzegą, ostrożnie wydobywają z ziemi.

A to wszystko dlatego, że po dotarciu do Pekinu Yartsa Gunbu będzie wart co najmniej dwukrotność swojej wagi w złocie.

W niektórych nepalskich wioskach, w czasie gdy przypadają zbiory, w domach pozostają jedynie starcy oraz małe dzieci.

Grzyb można znaleźć przez zaledwie jeden miesiąc w roku, więc wszyscy domownicy wychodzą na poszukiwania, gdyż to cenne znalezisko może stanowić ważny element rocznego dochodu całej rodziny.

Poszukiwania Yartsa Gunbu nie stanowią banalnego zadania.

Grzyb ten rośnie na wysokości około 3500 metrów n.p.m. w miejscach zacienionych.

Dla tej rośliny niska ilość tlenu oraz mocne wahania temperatury nie stanowią niebezpieczeństwa, bo to właśnie one wpływają na jego wyjątkowe właściwości.

Skąd ten grzyb?

Yartsa Gunbu jest grzybem, choć jego podziemna część może przywodzić na myśl nieżyjącą gąsienicę i w istocie nią jest.

Wzmianki na temat tego nietypowego tworu ziemi znajdujemy już w traktatach starochińskich.

W dawnym narodzie chińskim istniała wiara, że osoba, której uda się odnaleźć ledwie wystające z ziemie Yartsa Gunbu długo pozostanie sprawna fizycznie, czekają ją duże zmiany w życiu oraz może liczyć na powodzenie u płci przeciwnej.

Związek z owadem

Mimo iż biolodzy klasyfikują Yartsa Gunbu jako grzyb to można mieć wątpliwości po dokładnym zgłębieniu tego, jak dochodzi do jego powstania.

Za potencjalnych żywicieli tego grzyba uznaje się co najmniej 54 gatunki larw motyli.

Owocnik Yartsa Gunbu dokonuje rozproszenia zarodników, które z kolei prowadzą do zainfekowania gąsienic.

Larwy pozostają w ziemi w pozycji pionowej, z głową skierowaną do góry.

W żywej larwie dochodzi do kiełkowania grzyba, następnie doprowadza do jej zabicia i mumifikacji.

Owocnik wyrasta w charakterze łodygi rośliny z głowy larwy i pojawia się nad ziemią w porze wczesnowiosennej.

Owocnik Yartsa Gunbu rośnie na wysokość od 4 do 8 centymetrów.

Waży natomiast od 300 do 500 miligramów.

Wyróżniający jest dla niego słodkawy smak i przyjemny zapach.

Tak więc Yartsa Gunbu jest i owadem i grzybem, gdyż ten drugi doprowadza do zabicia pierwszego, aby umożliwić sobie wzrost i rozwój.

Nietypowy lek

Pierwsze informacje o Yartsa Gunbu jako o środku leczniczym pojawiają się w dziele medycyny tybetańskiej „o tysiącu lekarstw” stworzonym przez Zurkhar Nyamnyi Dorjee w latach 1439-1475.

Jednakże nieprzeciętne właściwości lecznicze i prozdrowotne tego grzyba znane były już wiele wieków wcześniej.

Miejscowi pasterze zwrócili bowiem uwagę na ponadprzeciętną aktywność bydła, po tym, jak zjadały owocniki.

Grzyb znalazł zastosowanie jako środek o działaniu leczniczym, jednak nie był dostępny dla wszystkich, a jedynie dla cesarzy.

Jego poszukiwania są trudne, a ilość często ograniczona, stąd nie może dziwić, że za 1 kilogram wysokiej jakości Yartsa Gunbu trzeba zapłacić nawet 18 000 dolarów.

Właściwości Yartsa Gunbu

Wysoka cena zakupu wynika, w dużej mierze z szerokich właściwości leczniczych i prozdrowotnych, jakie wykazuje grzyb dla ludzkiego organizmu.

• działanie przeciwnowotworowe,
• poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego,
• działa wzmacniająco,
• działa tonizująco,
• jest skuteczny w zwalczaniu niepożądanych skutków pojawiających się na skutek leczenia z zastosowaniem chemioterapii oraz radioterapii,
• poprawia krążenie krwi,
• ma działanie antyskrzepowe,
• pobudza produkcję oraz aktywność białych krwinek,
• działa regulująco na przemianę materii,
• ma działanie antybakteryjne,
• ma działanie przeciwwirusowe,
• chroni przed rozwojem depresji,
• stanowi naturalny afrodyzjak,
• wierzono, że wydłuża życie.

Spożywanie Yartsa Gunbu

Na terenie Nepalu grzyby Yartsa Gunbu spożywa się w sposób tradycyjny.

Zmielone gotuje się na mleku lub zalewa alkoholem.

W następnej kolejności stosuje się je jako dodatek do zup czy herbat.

W krajach zachodnich można nabyć preparaty przygotowywane na bazie Yartsa Gunbu.

Sława na zachodzie

Mimo iż grzyb ten na terenie Chin czy Tybetu był znany i stosowany od wieków, to w krajach zachodnich jeszcze stosunkowo do niedawna niewiele osób o nim słyszało.

Wszystko zmieniło się w roku 1993, gdy odbyły się Mistrzostwa Chin w lekkiej atletyce, w czasie których wśród pań pobite zostały trzy rekordy świata w biegach, na różnych dystansach.

Kobiety, do których należały zadziwiające wyniki, zostały poddane badaniom antydopingowym, jednak w ich krwi nie została znaleziona żadna substancja wspomagająca.

Trener sportsmenek udzielił informacji, iż miały one jeść zupę żółwiową z dodatkiem grzybów Yartsa Gunbu.

Po potwierdzeniu tej informacji przez rzecznika olimpijskiej reprezentacji Chin na świecie – w USA oraz Europie – grzyby te stały się silnie pożądanym towarem.

Tybetańska gorączka złota

Dla miejscowych górali zbiory Yartsa Gunbu stanowią niezwykle cenny element, niektórzy z nich utrzymują się wyłącznie z tego.

W czasie sezonu zbierania, który trwa miesiąc, jedna osoba znajduje około 1000 grzybów, co przekłada się na zarobek rzędu 3000 dolarów.

Zbiory są niebezpieczne, nie tylko dlatego, że odbywają się na dużych wysokościach, ale również z uwagi na osoby trudniące się tym nielegalnie i przemycające grzyby.

Osoba chcąca skontrolować pozwolenia na zbiór może zginąć z rąk oszustów.

Pozwolenia na zbierania Yartsa Gunbu wydawane są jedynie miejscowym.

Za przekroczenie czasu zbioru, który jest odgórnie ustalony, grożą poważne kary.

Jednak w obliczu wysokiego zarobku wiele osób się tym nie przejmuje.

Niestety nielegalni zbieracze czynią również znaczne szkody ekologiczne.

Nie skupiają się oni na powolnym wyszukiwaniu pojedynczych owocników, a dokonują przeorania terenu ciągnikami, wywracają trawę wraz z korzeniami, a następnie wybierają z niej grzyby.

Niestety wynikiem tego jest zmniejszająca się z roku na rok ilość niezwykle cennych grzybów.

Zdaniem ekologów takie postępowanie może doprowadzić do tego, że już wkrótce Yartsa Gunbu całkowicie wyginie.

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

P.S. Informacje przedstawione w artykule nie są pisane przez lekarza. Nie są one fachową opinią, ani poradą medyczną. Nie mogą zastąpić opinii i wiedzy pracownika służby zdrowia, np. lekarza. Wszelkie rady, które są na mojej stronie stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.