Witamina A to niezbędny składnik w diecie każdego człowieka. Odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, ale też wpływa na odporność organizmu, funkcje rozrodcze, a także ochronę skóry i wielu innych narządów. Gdzie jej szukać, ile przyjmować? O tym więcej w dzisiejszym artykule.

Retinoidy i karotenoidy

Witaminę A odkryli amerykańscy biochemicy, czyli Elmer Verner McCollum oraz Marguerite Davis, gdyż w 1913 roku przeprowadzili oni badania nad czynnikiem rozpuszczalnym w tłuszczach, a miało to miejsce na Uniwersytecie Wisconsin – Madison.

Ta witamina stanowi grupę związków chemicznych, które są do siebie podobne strukturalnie, ale różnią się pod względem chemicznym oraz zapewniają inne korzyści zdrowotne.

Można je podzielić na dwie grupy:

1. Retinoidy – jest to biologicznie aktywna witamina A, gdzie jej głównym źródłem są pokarmy pochodzenia zwierzęcego.
2. Karotenoidy – jest to prowitamina A, jej źródłem są pokarmy pochodzenia roślinnego.

Do najważniejszych retinoidów zalicza się retinol, retinal oraz kwas retinowy.

Z kolei karotenoidy dzieli się na dwie grupy: karoteny oraz ksantofile.

Najlepsze źródła witaminy A

Najlepsze źródło witaminy A pochodzenia zwierzęcego to: wątróbka, jajka, masło, mleko oraz ryby.

Jeśli chodzi o źródła pochodzenia roślinnego, to zalicza się do nich zielone, żółte, pomarańczowe warzywa i owoce, np. jarmuż, szpinak, pomarańcze i marchewka.

Odpowiednia ilość

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A zależne jest od wieku oraz płci.

Trzeba pamiętać również o tym, że witamina A rozpuszcza się w tłuszczach, więc osoby, które są na diecie bezmięsnej, powinny do warzyw, np. do sałatki, dodawać oliwę z oliwek, co ułatwi jej wchłanianie.

Witamina A, która jest przyjmowana w naturalnej postaci, będzie miała o wiele lepsze działanie niż ta, która pochodzi z suplementów.

Niepodważalnie ważna rola

Witamina A spełnia w organizmie człowieka bardzo ważną rolę i korzystnie wpływa na wzrok, prawidłowe funkcjonowanie tkanek, np. komórek skóry, dróg moczowych czy też płuc.

Wpływa także na funkcje odpornościowe, transkrypcje genów, rozwój embriologiczny, gdyż bez tej witaminy zapłodnione jajeczko nie może rozwinąć się w płód, ale też działa na metabolizm kości i zębów oraz aktywność antyoksydacyjną.

Jeśli chodzi o skórę, to retinol, retinal oraz kwas retinowy, ale też beta-karoten mają bardzo ważną rolę w procesie produkcji komórek.

Dzieje się tak, ponieważ witamina A przyspiesza regenerację kolagenu, a dzięki temu skóra zachowuje jędrność i jest zdrowa.

Witamina ta ma również właściwości przeciwutleniające, a dzięki temu chroni skórę przed wolnymi rodnikami oraz stresem oksydacyjnym.

To właśnie to wpływa na powstawanie zmarszczek czy też na zwiększenie wrażliwości na promieniowanie UV.

Bardzo ważne jest również to, że niedobór witaminy A w organizmie może zwiększyć jego podatność na róże infekcje, a później opóźnić powrót do zdrowia.

Witamina A ma w swoim składzie rodopsyny, jest to barwnik wzrokowy, który znajduje się w pręcikach siatkówki oka, ale też bierze czynny udział w procesie widzenia.

Niedobór rodopsyny może zakończyć się kurzą ślepotą, a jest to wada wzroku, gdzie dochodzi do zaburzeń widzenia po zmierzchu albo w słabo oświetlonym pomieszczeniu.

To właśnie witamina A odpowiedzialna jest za prawidłowość widzenia głównie po zmroku, ale też wpływa na adaptację wzroku w ciemności.

Poza tym bierze ona czynny udział w syntezie białek oraz w przemianach lipidów, czyli tłuszczach, a do tego wspiera zdolność regeneracyjną komórek.

Niektórzy twierdzą, że witamina A ma potencjalne działanie antynowotworowe, ponieważ odgrywa bardzo ważną rolę w prewencji oraz spowalnianiu progresji nowotworów jelita grubego, stercza, piersi, a także płuc.

Objawy niedoboru witaminy A

Niedobór witaminy A może być spowodowany wieloma czynnikami, ale głównie jest to spożywanie zbyt małej ilości pokarmów, zawierających witaminę A.

Poza tym może mieć również na to wpływ niedoczynność tarczycy, stres, zakażenia, częste spożywanie alkoholu, palenie papierosów, celiakia oraz niedobór cynku.

Do najważniejszych objawów niedoboru tej witaminy można zaliczyć: przewlekłe zmęczenie, podatność na infekcje oraz utratę apetytu, a do tego dochodzą objawy związane z upośledzeniem funkcji wzrokowych, takie jak: pogorszenie widzenia po zmroku, suchość spojówki, rogowacenie plamki Bitota, zmętnienie rogówki, a także utrata wzroku.

Do tego dochodzi przesuszona, szorstka skóra na łokciach i kolanach, a także na udach i ramionach, ale też paznokcie stają się kruche i łamliwe, a włosy suche.

Na ciele pojawia się wysypka oraz zmniejsza się apetyt.

U kobiet może dojść do zaburzeń miesiączkowania i płodności, a u osób starszych częstym objawem jest tzw. dzwonienie w uszach.

Uważaj na nadmiar!

Witamina A rozpuszcza się w tłuszczach, a poprzez to pozbycie się jej nadmiaru z organizmu jest o wiele trudniejsze niż tych witamin, które są rozpuszczalne w wodzie.

Do najważniejszych objawów nadmiaru witaminy A można zaliczyć: drażliwość, nudności, wymioty, problemy z widzeniem, ból głowy, senność, pomarańczowy odcień skóry, wypadanie włosów, pękanie skóry, uszkodzenia układu nerwowego, a także upośledzenie pracy wątroby, nerek i serca oraz poronienia, a w skrajnych przypadkach może dojść do deformacji kości.

Przyjaciółka zdrowej skóry

Witamina A znalazła również szerokie zastosowanie w kosmetyce, ponieważ jest nie tylko składnikiem wielu kremów, ale również wielu innych kosmetyków.

Dzieje się tak, ponieważ przyspiesza odnowę naskórka, wzmacnia jego funkcję ochronną, ale też zmniejsza utratę wody ze skóry.

Do tego ma wpływ na zwiększenie kolagenu oraz elastyny, a są to podstawowe składniki budulcowe skóry.

Systematyczne stosowanie kosmetyków z tą witaminą wpływa na likwidację drobnych zmarszczek i przebarwień, a skóra staje się jędrna, elastyczna i nawilżona.

Poza tym witamina ta pomaga również walczyć z trądzikiem, gdyż wpływa na rozjaśnianie plam oraz odświeża koloryt skóry i chroni skórę przed promieniowaniem UV.

⇒ Czytaj także: WITAMINA D3 I K2 – PRAWDZIWA SPÓŁKA IDEALNA

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

P.S. Informacje przedstawione w artykule nie są pisane przez lekarza. Mają charakter informacyjny i nie stanowią fachowej porady medycznej. Wszelkie rady, które są na mojej stronie, stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.