ERGOFOBIA – GDY LĘK WYGRYWA Z CHĘCIĄ CHODZENIA DO PRACY

Ergofobia to zaburzenie nerwicowe, którego objawem jest silny lęk przed pracą, wykonywaniem obowiązków w zawodzie, a także przebywaniem w miejscu zatrudnienia. Lęk ten dotyczy również kontaktów z przełożonymi oraz swoimi kolegami z pracy. Na pewno nie wolno tego zaburzenia mylić z lenistwem.

Co to jest fobia?

Fobia jest irracjonalnym lękiem, który może dotyczyć różnych sytuacji i obiektów, które tak naprawdę nie stanowią rzeczywistego zagrożenia.

Osoby z fobią przeważnie doskonale zdają sobie z tego sprawę, ale nie są w stanie zapanować nad objawami tego lęku, a zazwyczaj najbardziej uciążliwe są dolegliwości typu wegetatywnego.

Termin ten pochodzi od greckiego „phobos”, co oznacza „panikę”.

W mitologii greckiej Fobos był synem Aresa, który był bogiem wojny oraz Afrodyty, czyli bogini miłości, a personifikował strach.

Z kolei ergofobia jest odmianą ergazojofobii, czyli lęku przed braniem odpowiedzialności.

Objawy ergofobii

Ergofobia podobnie jak inne fobie ma cechy szczególne.

Praktycznie we wszystkich fobiach pojawiają się następujące objawy:

  • strach albo intensywny niepokój, który jest związany z konkretnym obiektem lub sytuacją, np. krew;
  • obiekt albo sytuacja, które powodują fobię, od razu przyczyniają się do wywołania natychmiastowego strachu albo lęku;
  • osoby cierpiące na fobię unikają albo aktywnie opierają się sytuacji lub przedmiotom, przed którymi pojawia się u nich lęk;
  • niepokój, strach albo unikanie powodują problemy, które mogą dotyczyć kwestii pracy, życia towarzyskiego albo innych istotnych sfer.

W przypadku ergofobii strach może mieć różne nasilenie, a czasami bywa on również uzasadniony.

Najczęściej strach ten odczuwają osoby, które mają odpowiedzialne stanowiska albo wykonujące swoje obowiązki z narażeniem życia, ale wtedy nie mówi się o ergofobii.

Natomiast ergofobia objawia się bardzo silnym niepokojem, który jest związany z codziennymi sytuacjami, które zazwyczaj nie wiążą się z żadnym ryzykiem.

W tym przypadku silny strach powstaje w wyniku przebywania w miejscu pracy oraz przy podejmowaniu rutynowych obowiązków.

Przyczyną niepokoju może być przebywanie wśród przedmiotów albo uczestniczenie w sytuacji, które danej osobie kojarzą się z życiem zawodowym.

Lęk może również pojawić się przed pójściem do pracy, np. w drugiej połowie weekendu albo przed końcem urlopu, ale także na samą myśl, że jest taka konieczność.

lęk-przed-pracą.jpg
foto.123rf.com

Objawy ergofobii mogą być związane z konkretnym miejscem zatrudnienia, ale też mogą mieć charakter ogólny, który jest niezależny od wykonywanego zawodu oraz osoby pracodawcy.

Tutaj, w tym drugim przypadku, charakterystyczne jest to, że lęk pojawia się przed podjęciem pracy, jaki dotyka większość bezrobotnych i dla tych osób wysłanie aplikacji albo rozmowa kwalifikacyjna jest dla nich przyczyną bardzo dużego stresu.

Stany lękowe w ergofobii są praktycznie takie same jak w innych zaburzeniach nerwicowych.

Jest to uporczywy i paraliżujący lęk, który obniża samopoczucie, ale też związany jest z nieprzyjemnymi objawami wegetatywnymi, np. kołatanie serca, duszność, uderzenia gorąca, drżenie kończyn, zawroty głowy, biegunka, nudności i wymioty.

Stres, który utrzymuje się przez dłuższy czas, bardzo często przyczynia się do powstania różnego typu dolegliwości bólowy, ale tez prowadzi do zaburzeń snu czy apetytu.

Ma również niekorzystny wpływ na procesy poznawcze, czyli zdolność koncentracji lub zapamiętywania, a to z kolei przenosi się na efektywność pracy i poprzez to pogłębia związany z nią dyskomfort.

Uwarunkowania choroby

Na pojawienie się ergofobii ma zazwyczaj wpływ szereg różnych przyczyn, a z nich najważniejsze są uwarunkowania psychospołeczne.

Zaburzenie to dotyczy najczęściej osób, które mają niskie poczucie własnej wartości, a do tego zmagają się z różnymi problemami psychicznymi, czego konsekwencją jest lęk przed odpowiedzialnością, krytyką oraz odrzuceniem.

Lęk przed pracą może mieć swój początek już nawet w okresie dzieciństwa i bardzo często jest kontynuacją fobii szkolnej, która występuje u dzieci.

Taka fobia szkolna pojawia się u dzieci, wobec których opiekunowie mają zbyt wysokie wymagania albo są nadmiernie opiekuńczy.

Poza tym strach przed pracą bardzo często towarzyszy również fobii społecznej, która powstaje w związku z deficytem miłości i poczucia bezpieczeństwa w domu rodzinnym, ale też w związku z przykrymi relacjami rówieśniczymi.

Czasami ergofobia może rozwinąć się u osób dorosłych w wyniku negatywnych doświadczeń, które są związane z życiem zawodowym.

Dotyczy osób, które bardzo przeżyły niepowodzenia przy realizowaniu służbowych obowiązków albo były ofiarą lobbingu lub niespodziewanie utraciły pracę.

Z kolei bardzo szczególnym przypadkiem ergofobii jest niechęć do pracy, która jest związana ze specyfiką miejsca zatrudnienia, np. z powodu złej atmosferze w zespole, ale też może być związana z niewłaściwie wybranym zawodem.

ergofobia.jpg
foto.123rf.com

Wtedy fobię można bardzo łatwo pokonać, gdyż wystarczy zmienić pracę, ale pod warunkiem, że uda się zidentyfikować przyczynę lęku.

Ludzie nabywają fobie pośrednio albo bezpośrednio.

Nabycie fobii jest bezpośrednie wtedy, gdy dana osoba sama doświadczyła negatywnych sytuacji.

Natomiast nabycie pośrednie jest wtedy, gdy ktoś był świadkiem traumatycznej sytuacji, a alternatywnie, kiedy ktoś im o niej mówi.

Osoby z ergofobią najprawdopodobniej doświadczyły bezpośredniej sytuacji, która uwarunkowała ich nastawienie.

Takie doświadczenie warunkujące związane jest z dwoma bodźcami, a kiedy wytwarza się bodziec pierwszy, to pojawia się bodziec drugi.

Jeśli chodzi o ergofobię, to bodźcem może być bardzo nieprzyjemne doświadczenie w pracy, a w rezultacie osoba ta zaczyna kojarzyć miejsce pracy właśnie z tym przykrym doświadczeniem.

Konsekwencją tego jest to, że bodziec związany z miejscem pracy nabywa negatywnych cech tego doświadczenia.

Poza tym za każdym razem, kiedy osoba taka napotyka na cokolwiek związanego z pracą, reaguje lękiem, a to oznacza strach, niepokój, katastroficzne myśli oraz potliwość i inne objawy.

Osoba, która chce uciec lub ucieka przed tymi reakcjami, zaczyna uciekać od wszystkiego, co kojarzy się jej z pracą i za każdym razem, kiedy uda się jej przed tym uciec, czuje się lepiej, a konsekwencją tego jest to, że uczy się, iż unikanie czy uciekanie przynosi ulgę oraz spokój.

Skutki ergofobii

Ergofobia bardzo utrudnia wykonywanie obowiązków zawodowych, co najczęściej kończy się utratą pracy.

Osoba może zostać zwolniona, ponieważ nie jest w stanie funkcjonować w miejscu pracy i przestaje wypełniać swoje obowiązki.

Może być również tak, że w przypływie złego samopoczucia sama złoży wypowiedzenie, a przy tym odczuje wielką ulgę.

Taka utrata pracy powoduje, że u człowieka zmniejsza się poczucie własnej wartości, utrudnia jego relacje społeczne oraz pogarsza sytuację materialną.

Z kolei problemy w życiu zawodowym mogą doprowadzić do powstania depresji, a także wielu dolegliwości somatycznych.

Długotrwały stres i stany lękowe znacznie obniżają odporność oraz prowadzą do wielu chorób, np. bezsenność, problemy żołądkowe, wrzody czy choroby układu krążenia, ale też wzrasta możliwość wystąpienia zawału.

Leczenie ergofobii

Podstawą terapii jest postawienie odpowiedniej diagnozy, a czasami konieczne jest przepracowanie wewnętrznych konfliktów oraz traumatycznych doświadczeń pacjenta.

Bardzo często skuteczne są metody terapii poznawczo – behawioralnej, a polega ona na weryfikacji błędnych, nieprzystosowawczych sądów oraz postaw danej osoby, a także zastąpienie ich takimi, które umożliwią jej funkcjonowanie w środowisku pracy.

Taki cel można osiągnąć, np. poprzez technikę desensytyzacji, czyli stopniowego konfrontowania danej osoby z sytuacją stresogenną, a to w bezpiecznych warunkach terapii pozwala na wyćwiczenie nowych i zdrowych relacji.

Ważne znaczenie ma również psychoedukacja, czyli pogłębianie wiedzy na temat zaburzeń nerwicowych.

Z kolei pomocnicze metody w leczeniu ergofobii to relaksacja oraz trening oddechowy, które uczą pacjenta panowania nad wegetatywnymi objawami lęku.

Skuteczna pomoc psychologiczna kliknij TUTAJ

Czytaj także: MAGEJROKOFOBIA, CZYLI PANICZNY STRACH PRZED GOTOWANIEM

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.