Karczoch nie należy do zbyt popularnych warzyw. Omijamy go w sklepie, ponieważ jest nam nieznany, boimy się spróbować czegoś nowego, albo w ogóle nie mamy pomysłów, jak go przygotować lub też po prostu w ogóle nie wiemy, jak się za niego zabrać. Wielka szkoda, ponieważ zarówno karczoch, jak i wyciąg z karczocha zawierają wiele cennych składników, które znalazły zastosowanie m.in. we wsparciu serca, układu pokarmowego i chorych na nowotwory.

Zdrowa rozeta

Karczoch zwyczajny z języka łacińskiego oznacza Cynara scolymus L., a jest to roślina, która ma właściwości prozdrowotne i dlatego stosowano ją już w lecznictwie europejskim od XVIII wieku w terapii miażdżycy, chorobach wątroby oraz przy problemach trawiennych.

Karczoch jest wieloletnią rośliną rozetową, którą uprawia się powszechnie, ponieważ daje duże plony, gdyż jego hodowla może trwać ponad 6 lat, ale maksymalna produktywność osiągana jest w trzecim roku.

Roślina ta ma bardzo ważne znaczenie w gospodarce żywnościowej w rejonie Morza Śródziemnego, a poza tym do jego najważniejszych producentów zalicza się: Włochy, Grecję, Hiszpanię, Francję, Kalifornię, Amerykę Południową oraz Turcję i Iran.

Już w IV wieku p.n.e. stosowany był, jako substancja lecznicza i jest to najstarsza roślina uprawna na Ziemi.

Ponadto dostarcza bardzo mało kalorii, bo tylko 50 kcal na 100 gram.

Na cenne właściwości lecznicze karczochów zwrócił uwagę grecki mędrzec i filozof Teofrast, który był uczniem Arystotelesa.

Poza tym po to warzywo sięgali również Rzymianie, którym pomagało na problemy trawienne.

Do tego 500 lat temu odkryto, że karczochy mają bardzo dobre działanie na wątrobę i można je stosować w leczeniu żółtaczki.

Co można znaleźć w karczochach?

W karczochach można znaleźć wiele witamin oraz składników mineralnych.

Przede wszystkim dostarczają one witamin antyoksydacyjnych, czyli witaminę A, C oraz E, niacynę, ale też są bardzo dobrym źródłem żelaza, potasu, wapnia i magnezu.

Karczochy zawierają również błonnik, który pomaga regulować gospodarkę lipidową, ale też przyspiesza pasaż treści pokarmowej i korzystnie wpływa na rytm wypróżnień.

We wnętrzu karczochów znajduje się także inulina, która ma właściwości podobne do błonnika.

Inulina znajduje się w żołądku, gdzie pod wpływem wody zaczyna pęcznieć, a poprzez to nasila oraz wydłuża uczucie sytości po posiłku.

Bardzo ważne znaczenie mają także inne związki, które znajdują się w karczochach, a jest to m.in. kwas chlorogenowy oraz cynaryny, które wpływają na złagodzenie problemów trawiennych, takich jak: zgaga, wzdęcia, nudności i zaparcia, ale też pomagają usuwać z organizmu nadmiar lipidów.

Właściwości karczochów

Właściwości karczocha związane są m.in. z występującą w nim zawartością związków biologicznie czynnych, a są to, np. flawonoidy oraz glukozydy luteolinowe.

Niektórzy uważają, że ma korzystne działanie przeciwcukrzycowe, ale tez przeciwzapalne.

Tak samo jest z hipercholesterolemią, a dodatkowo obniża stężenie cholesterolu całkowitego oraz jego niekorzystnej frakcji LDL w osoczu, a jest to możliwe poprzez hamowanie jego syntezy.

Poza tym uważa się, że karczoch może w znacznym stopniu zapobiegać schorzeniom układu sercowo – naczyniowego, a przeważnie miażdżycy tętnic.

Ma też działanie rozszerzające na naczynia krwionośne, ale też zapewnia aktywność kardioprotekcyjną.

Dodatkowo ma też aktywność hepatprotekcyjną oraz przeciwutleniającą.

Są też badacze, którzy twierdzą, że roślina ta wspomaga hamowanie wydzielania czynników rakotwórczych, co będzie blokowało angigenezę, która związana jest z rakiem.

Ma też zdolność do hamowania wzrostu komórek białaczkowych.

Przeprowadzono również badanie, które miało pokazać, jaki wpływ na pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby ma ekstrakt z liści karczocha.

Substancje obecne w karczochach wspierają prawidłową czynność wątroby, ale tez pomagają ją oczyszczać i pozytywnie wpływają na procesy jej regeneracji.

Karczochy zawierają również związki przeciwutleniające, które niwelują szkodliwy wpływ wolnych rodników na organizm człowieka, gdyż spowalniają procesy starzenia komórkowego, zapobiegają rakowaceniu komórek, a także wygaszają odczyny zapalne, ale też obniżają tzw. ryzyko sercowo – naczyniowe.

Na karczochach przeprowadzono również badania in vitro, które pokazują, że są to silne stymulatory probiotyczne bardzo pożytecznego szczepu Bifidobacterium bifidum.

Poza tym doskonale nadają się do leczenia chorób układu pokarmowego, np. zespołu jelita drażliwego, niestrawności oraz rozstroju żołądka.

Ponadto ostatnimi czasy pojawiły się informacje, które mówią, że kwasy kawaloilochinowe, które są obecne w składzie karczochów, są potencjalną klasą inhibitorów wirusa HIV.

Czy każdy może jeść karczochy?

Karczochy są przeważnie bardzo dobrze tolerowane i nie przynoszą wielu skutków ubocznych, ale u niektórych osób może pojawić się przejściowy wzrost wzdęć, a po kontakcie ze skórą mogą pojawić się wypryski na cerze i może to być skutkiem reakcji alergicznej.

Do tego karczochy wpływają na wzbudzenie produkcji żółci i dlatego nie zaleca się ich stosowania u osób, które cierpią na niedrożność żółci oraz innych przewodów żółciowych.

Ostrożność powinny również zachować kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz w przypadku małych dzieci.

Pyszny posiłek

Karczochy można jeść świeże, ale też po konserwacji albo mrożeniu.

Najpierw karczochy obiera się i odcina łodygę, a następnie usuwa zewnętrzne liście.

Potem należy karczocha przeciąć na pół i usunąć wewnętrzne liście.

Aby zachować naturalny kolor rośliny, można zanurzyć ją w wodzie z octem albo cytryną.

Jeśli chodzi o gotowanie karczochów, to robimy to w osolonej wodzie z dodatkiem kilku kropli oliwy z oliwek oraz soku z cytryny.

Długość gotowania uzależniona jest od wielkości rośliny, gdzie warzywo to po ugotowaniu powinno być miękkie.

Zazwyczaj czas ten wynosi 40 minut.

Karczochy idealnie nadają się również do jedzenia w postaci smażonej, duszonej oraz pieczonej.

Można je dodawać do kanapek, sałatek warzywnych, mięsnych oraz makaronowych i ryżowych, a  także do dań z makaronem i potraw smażonych.

Wyciąg z karczocha

Wyciąg z karczocha jest naturalnym preparatem, który wykorzystuje prozdrowotne właściwości tej rośliny, a robiony jest on z karczocha zwyczajnego albo hiszpańskiego.

Okazuje się, że wyciąg z karczocha jest bogaty w naturalne składniki lecznicze, do których zalicza się kwasy organiczne, np. kwas chlorogenowy, który jest silnym przeciwutleniaczem  i ma wpływ na zmniejszenie wydzielania glukozy, a także cynarynę, która ma właściwości żółciotwórcze oraz chroniące wątrobę.

Do tego dochodzą flawonoidy o działaniu przeciwzapalnym i przeciwulteniającym, a także seskwiterpeny, które mają działanie przeciwzapalne.

Wyciąg z karczocha można kupić w formie tabletek, elastycznych kapsułek, a także w postaci płynów i sproszkowanego ziela.

Wyciąg z karczocha ma bardzo korzystny wpływ na nasz organizm, gdyż działa przeciwzapalnie, bakteriostatycznie, ale też zawiera silne przeciwutleniacze, ma działanie ochronne na miąższ wątroby, a do tego stabilizuje strukturę błon komórkowych.

Kolejne właściwości to ochrona przed rozwojem miażdżycy oraz hamowanie jej postępu, a także ma działanie żółciopędne, poprawia trawienie, obniża poziom cukru we krwi, odtruwa organizm, zapobiega stłuszczeniu organów, obniża poziom cholesterolu we krwi, ale też zapobiega powstawaniu nowotworów.

Karczochy polecane są przeważnie osobom z nadwagą oraz tym, którzy mają problemy z drogami żółciowymi oraz podwyższonym poziomem cholesterolu.

Stosowanie wyciągu z karczocha na odchudzanie może przynieść dobre efekty, ale w połączeniu ze zdrową dietą oraz przy zachowaniu aktywności fizycznej.

Wpływa on na pozbycie się zbędnych kilogramów dzięki temu, że obniżą poziom cukru we krwi, a także zmniejsza poziom cholesterolu.

Poza tym wspiera te procesy dzięki detoksykacji organizmu oraz poprawie stanu wątroby, a także usprawnianiu trawienia.

Do tego wyciąg ten działa korzystnie na wątrobę i drogi żółciowe, gdyż jest żółciopędny, a zawarte w nim substancje mają właściwości hepatoprotekcyjne, a poprzez to wpływają ochronnie na wątrobę.

To pozwala zabezpieczyć wątrobę przed toksynami, ale też zapobiega jej martwicy i stłuszczeniu.

Przeciwwskazania

Takie najważniejsze przeciwwskazania do stosowania wyciągu z karczocha to silna kamica dróg żółciowych oraz ciąża.

Nie zaleca się również podawać wyciągu z tego warzywa dzieciom poniżej 14. roku życia.

Jeśli chodzi o skutki uboczne stosowania wyciągu z karczocha, to są one bardzo rzadkie i zazwyczaj dotyczą dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Dostępny w różnych mieszankach

Można kupić wyciąg z karczocha w formie różnych mieszanek, ponieważ wykazuje on synergizm z różnymi roślinami, a jest to ostropest, kurkuma, czarna rzepa, rzepik, mniszek lekarski, kocanka piaskowa oraz dziurawiec.

Wybór odpowiedniego preparatu zależy od tego, jakie działanie jest dla nas najważniejsze.

Na przykład połączenie wyciągu z karczocha z czarną rzepą, ostropestem lub mniszkiem lekarskim polecany jest dla osób, które chcą wzmocnić wątrobę.

Natomiast z kocanką piaskową wzmocni działanie żółciopędne, a z dodatkiem kurkumy zwiększa działanie przeciwzapalne.

Nalewka z ziela karczocha

Składniki: 100 gram suszonych i rozkruszonych liści lub ziela karczocha; 200 ml alkoholu 40%.

Przygotowanie: liście lub ziele karczocha należy zalać alkoholem i następnie macerować przez 15 dni, często potrząsając.

Następnie po 15 dniach należy go przecedzić, wycisnąć surowiec i oba płyny wymieszać.

Tak przygotowany płyn należy przesączyć przez watę, wlać do butelki i trzymać w lodówce.

Działanie: nalewkę można spożywać po 10 – 30 kropli w kieliszku wody kilka razy dziennie na jedną godzinę przed jedzeniem.

Nalewka ta ma działanie pobudzające na apetyt, ale też ma działanie żółciopędne, jak i metaboliczne.

Napar/herbatka z karczocha

Składniki: 7 – 10 gramów suszonych liści, 250 ml wrzącej wody.

Przygotowanie: suszone liście należy zalać wrzącą wodą i pozostawić pod przykryciem na 10 minut.

Tak przygotowanego naparu/herbatki należy pić po 3 filiżanki dziennie na 15 – 20 minut przed posiłkiem.

⇒ Czytaj także: DYNIA – ODŻYWCZA KRÓLOWA JESIENI

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

P.S. Informacje przedstawione w artykule nie są pisane przez lekarza. Mają charakter informacyjny i nie stanowią fachowej porady medycznej. Wszelkie rady, które są na mojej stronie, stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.